Belès letes e walon

Èn årtike di Wikipedia.

Les belès letes e walon, c' est les Belès letes k' ont stî scrîtes e prôpe walon, nén e scrîta.

Les pus viyes datnut do cminçmint do 17inme sieke. E 1962, Maurice Piron aveut ramexhné dipus d' 400 tecses e walon, po les 17inme et 18inme sieke (Inventaire de la littérature wallonne des origines (vers 1600) à la fin du XVIIIe siècle, Livreye Paul Gothier, Lidje).

Emey zels, n a ene cwarantinne di noyés walons ki datnut, probåbe, do 18inme sieke.

Gn a eto, dins les pus vîs tecses e walon des scrijhaedjes di prôze nén racontrece, come li lete di l' Ambassadeur del Principåté d' Lidje a Paris a s' fré.

Ådvins

1 17inme et 18inme sieke
2 19inme sieke
3 20inme sieke
4 21inme sieke
5 Rilomés scrijhaedjes e walon rashious e rfondou
6 Viyès paskeyes e walon lanawaire replaidîs e Feller

[candjî] 17inme et 18inme sieke

Les tchansons sont les prumî tecses ritrovés. Adonpwis, gn ourit les paskeyes.

Ene grosse cåkêye di tecses date del Binamêye Revolucion (bråmint des tchansons).

Gn a eto des pîces di teyåte, come Simon li Scrinî, et les 5 operås do teyåte lidjwès.

[candjî] 19inme sieke

C' est todi les arimeas k' on screye li pus, wice k' on rténrè "Li Côpreye" (Li Côparèye) da C. Simonon.

Les tchansons polnut divni on succès totavå l' Walonreye, come Leyîz m' plorer da N. Defrecheux. Les prumirès tchansons do payis d' Tchålerwè sont da Boiron.

Diviè l' fén do sieke, M. Renard sicît les prumirès epopêyes e walon, "Les avinteures da Djhan d' Nivele", eyet l' "Argayon".

C' est di s' trevén la ki E. Remouchamps screye li pîce di teyåte "Tåtî l' perikî" ki serè djouwêye tos costés.

[candjî] 20inme sieke

[candjî] 21inme sieke

[candjî] Rilomés scrijhaedjes e walon rashious e rfondou

[candjî] do 17inme sieke

Bate di dvize inte on Lidjwès catolike ki djåze e walon et pasteur protestant, ki djåze e francès (nén cnoxhou scrijheu, divant 1650, l° 7 di l' Invintåre des vîs pus tecses e walon)
Paskeye do sidje et do dissidjmint d' Wîne (d' on rlidjeus lidjwès, e 1683; l° 16 di l' Invintåre da Piron).

[candjî] del prumire mitan do 18inme sieke

"Bondjoû vijhene (noyé walon, diviè l' comince do 18inme sieke, l° 1 do antolodjeye des noyés walons).
Bondjoû, mårene, et boune santé (noyé walon, diviè l' comince do 18inme sieke, l° 1 do antolodjeye des noyés walons).

[candjî] del deujhinme do 18inme sieke

L' afwaire des djeus di Spå (tchanson so on procès a Spå, nén cnoxhou scrijheu, 1786, l° 59 di l' Invintåre da Piron).
Tchanson namurwesse patriyotike tote novele (tchanson disconte el politike da Djôzef II a Nameur, Abé Grisard, 1787, l° 62 di l' Invintåre da Piron).