Diskussion:Elsass

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Inhaltsverzeichnis 1 s'Elsass isch e schééns Ländel 2 Gschichte 3 Neuschti Ändrige 4 s'Elsass isch e...mehrsprochigs Ländel

[ändere] s'Elsass isch e schééns Ländel

Dies Sproch isch nit blos des, wo mer spricht, Sproch is isch au e des, wo mer schriibt. Uf dere Sit isch noch nit gseit worre, wie mer schriibe soll. Es Elsässerditsch isch mit em Hochditsch verwandt un weil nit jeder sini eigeni Sproch uf sini eigeni Wiis schriibe ka, misse mer uns Gedanke mache, wie mer schriibe welle. Leue a mol uf Schriibwiise.

Wir sollten uns überhaupt einmal Gedanken darüber machen. Nicht nur auf dieser Seite. Unser Dialekt weißt sehr große Unterschiede im Département Bas-Rhin und im Département Haut-Rhin auf. Deshalb kann die gemeinsame Schriftsprache nur Hochdeutsch sein, wie es auch in der Schweiz der Fall ist. Dann könnten wir unsere Sprache viel leichter wieder in der Öffentlichkeit etablieren. Wenn wir erst eine elsässische Schriftsprache entwickeln müssen, hat unsere Sprache keine Zukunft mehr. Dann geht es uns wie den Bretonen. Wir verlieren unsere regionale Identität. Hätten wir als Schriftsprache jedoch Hochdeutsch, könnten wir mit den Lothringern im Département Moselle mit einer Stimme sprechen und uns gemeinsam für die offizielle Anerkennung unserer Dialekte einsetzen. -- Gruß, JP

I denk aber dann wird die "regionale Identität" halt einfach der Hochdytsche Sproch wyche! Mundart mues benutzt werde! Ansonste tritt genau des y, was du gschriibe hesch!

Maant wer?

JP, de Disküssion löift schun ewweràll uff de allemànnisch Wikipedia! D'"moderni" Artikel sin öi schun am Kopf markiert in wellem Dialekt se g'schriwwe sin! 'S sin jo nit numme Elsasser do - un d'Echanges zwesche Alemànnisch-Sprech'r vun verschiedeni Regione sin jo grad 's Interessanti! Jeder schriebt hàlt so wie 'r od'r sie maant. Awwer 's gibt öi schun e "Normierungsprozess"! Schun de Schwiz'r sin mitenànd nit àlli d'àccord wie m'r wàs schriebt! Ich schrieb uff Unterelsassisch, Strosburjer Prägung (ken reins Strosburjerditsch!). Ich schaff àn e gànz neji Version vum Artikel "Elsass" un ich suech àndri, wo uff Elsassisch Artikel schriewe zem mitnànd dischketiere - un korrigiere! Litt wo numme Hochditsch schriewe müen hàlt uff de ditschi Wikipedia de Üsstüsch süeche mit'm gànz ditsch Sprochruum. Mosellaner wo do fremdle sotte viellicht gehn uff de Luxeburjer Wikipdia löje, awwer ich maan, die wo rhinfränkisch redde, kenne do noch ebs verstehn. Griess, --Stephele 10:31, 23. Mär 2006 (UTC)

Guet dass endlich emol e Elsässer wot mitschrybe! Dr Benutzer:Rabbijacob isch Elsässer aber de het scho lang nüt meh gschrybe, usserdem schrybt dr Benutzer:Albärt uf Oberrhiinalemannisch, also ganz ähnlich wie Elsässisch. Ei "Korrektur" het i: du bnutsch "ie" für de lange i Luut (schrieb), ie sot aber numme für e Diphthong wie in "Brief" stoh.

Uf de erwiterte Elsass Artikel binni gspannt! --Chlämens 14:19, 23. Mär 2006 (UTC)

Schun e Àntwort! Sogar zwéi! Mérci! Z'm "ie": Ich denk driwwer nooch (f'r Artikel). 'S Problem esch: im Niederalemànnische esch 's alemànnisch "y" nit so courant. 'S heischt jo öi "ditsch" - un nit "dytsch" od'r "tüütsch". Awwer 's esch wohr - 's esch ken Diphtong "ie" en "schriewe" - awwer e làng's "i". No schriiw-i-s wohl "ii"...? --Stephele 14:43, 24. Mär 2006 (UTC)

"Amtssprooch Elsasserditsch"??? ?? - Ça va pas, non? Pardon, mais - wuvun draimsch Dü z´nachts??--Stephele 16:33, 28. Mär 2006 (UTC)

Hmm, des isch wohl würckli Wunschdenke. So besser? I han jetz au no s'Welche (Langue d'oil) erwähnt. --Chlämens 19:52, 28. Mär 2006 (UTC)

Pardon noch emol! `S esch nit bees g´meint gsin. Ich hätt´ e " ;-) " od´r so ebs dezue màche solle. Awwer "draime" esch´s richti Wort gsin: "Lon mi draime" - vum-e offiziell Status f´r de Regionalsproche in Frànkrich! Ich hàb gràd uff de frànzeesch Wiki g´sehn wie sich Litt ewwer d´Artikel "Hansi" üssenànder nemme - awwer uff frànzeesch: imm´r heefli! Sich verschlaawe ohni Vejelnàmme... Awwer öi so ebs welle m´r jo nit! M´r sott sich wohl meh fraie, dàss de Rabbijacob widd´r z´ruck esch. M´r sotte emol mitenànd dischketiere. De Korrekture sin gued - `s "Vosgien" vor allem! "Welche" esch wirkli uff Frànzeesch de normal Bezeichnung f´r de romanisch Enklave in d´ Vogese (un im Sundgöi): "le pays welche". Uff Elsassisch esch "welsch" nit so klar, es het noch e bissele vun de àlti, ditschi Bedittung. Awwer dis g´heert in e àndri Diskussion...--Stephele 23:10, 28. Mär 2006 (UTC)

Voilà - min Vorschlaa! Ich hàb làng noochgedenkt ob´s e guedi Idee isch awwer ich find, f´r um´s "Phänomen Elsass" ze v´rstehn, brücht´s e bissele meh én e Inleitung áls uff de ditschi un de frànzeeschi Wiki! - Jetz ésch awwer d´Artikel àrich gschichtslaschti!

M´r müess si uff eimol gànz scheen pressiere, wenn m´r d´Form vun dem Àrtikel métb´schtimme will! D´G´schicht ésch nàdirli de zentral Punkt f´r um ebs ze verstehn vun dem Ländel - no sott m´r wohl e nejer Àrtikel dodefir ànleje - wie én de hochditschi Wikipedia... Àndri Punkte sin noch in Àrbeit - no wurd´s am End noch moderner. `S gibt no Probleme mét Links: Ich weiß no nit wie m´r Sache v´rlinkt wann´s emol ànderscht gschriwwe isch: Frànkrich zem Bispiel esch ém Elsass - üsser viellicht gànz ém Owwerlànd - nit "Frankriich"! Un wie schriibt m´r àm Ànfang de Sprooch in? - Enfin, im Moment ésch de Sprooch nàdirli nit so "einheitlich"... --Stephele 13:36, 7. Apr 2006 (UTC) Ça va! D´Links funktioniere! --Stephele 14:15, 7. Apr 2006 (UTC)

[ändere] Gschichte

Mir isch d'Darstellig vu dr elsässische Gschichte eweng z'ditschtümelnd gsi. Ich hab mir dorum erlaubt, d'Zit zwische 400 un 2000 eweng stärcher uszbreite. Es isch mi Sicht vu dr Gschichte, dorum git's (völlig ugwöhnlich fer Biträge vu mir ;-) au keini Interwiki-Links - ich hab mir des grad sälber us dr Finger gsugt und nit vu irgendwo ybersetzt. Mer sott säll aber noch in schöns Elsässisch ybertrage. --W-j-s 19:14, 6. Apr 2006 (UTC)

Numme "iwwertraje" làngt nit! Ich fircht, jetz müen m´r öi noch e bissele "ditschtüemele" - wenigschtens f´r´s Mittelàlter. Ich hàb schun emol àng´fànge. Awwer ich denk àm End sott m´r e eijener Àrtikel drüss màche un do numme e Datelischt lon wie uff de frànzeesch Wikipedia. Vun wu bisch? De Ànfangsàrtikel ésch jo wohl vum-e Elsasser gsin. `R ésch awwer hoipsàchlich nit f´r e Lexique qualifizeert gsin - dis ésch e greesseres Problem gsin àls de "Ditschtüemelei". So Sàche wie d´Ànschlüess vun Strosburi un Milhüse haw-i in miner Inleitung, wo i én de letscht Woche g´màcht hàb! Awwer f´r e wirkli G´schichts-Kapitel ésch´s jetz no véél züe ungenöi! --Stephele 13:36, 7. Apr 2006 (UTC)

Ich bi vun Ebringe bi Friburg. Klar, s'ditsch Middelalder sott scho in dr ni. Au isch, so vil ich weiss, die starch Betonig vum Französisch erst mit dr Revolution kumme. Under dr Bourbone isch d'Sproch nit so wichtig fer dr Staat gsi - sälli hän ehe denoc gluegt, dass Geld in d'Kasse kumme isch, demit sich dr Hof in Versailles finanziert het. Strossburg isch, so vil ich weiss, bis zue dr französische Revolution, obwohl scho französisch, e wichtigs Zentrum vu dr dytsche Kultur blibe. --W-j-s 16:33, 7. Apr 2006 (UTC)

[ändere] Neuschti Ändrige

Sin d'Ändrige vonere IP am 19. August (hiir un uf Strossburi) vo dir Stephele? Oder vo wem? Für mich sin des inhaltlich kei Ergänzige oder gar Verbessrige (sä mache de Artikel eher unneutraler) un wenn sä nüt vum Houptautor sin sot mer sä rugggängig mache. --Chlämens 08:13, 21. Aug 2006 (UTC)

Nä, nä, die sin nit vu mir! Ich schriib nit anonym in mini "eijeni Àrtikel" erum! (Ich hätt nàdirli wéd'r emol de Ànmeldung v'rgesse kenne... ;-) ) Ich bin gànz d'accord mét D'r! - Ich hàb de G'schichtslischt ja üss d'r frànzeesch Wiki g'numme un schon e poor Sàche "neitraliséert" - oft numme dodurich, klàr ze saje, wàs ésch ( - dis ésch àww'r noch nit ferti - wie zem Bispèel bi de Schuelpflicht, wie de Elsàss´r zue de einzigscht frànzeesch Sproocheminderheit g'màcht het, wo de Schuel àm End vum ninzehnte Johrhundert én de "Mued'rsprooch" (Schuelditsch) g'màcht het - un diss numme wil se 1871 vum Ditschlànd "anektéert" od'r "z'ruckerob'rt" wore sin!). Speziell züe d' B'freiung vum Nàtionalsozialismus müess i saje: De 60. Johresdaj devun (èn Strosburi) ésch jo gràd g'fiirt wore (vor fascht zwei Johr...). De nàtionalistisch Ton vun de offizielle Fiire, wo ken Zwifel het welle züelon, dàss diss öi e nàtionali B'freiung gsin ésch (inklusive militarisch Heldekult) ésch f'r "moderni" Geischt'r schwer üsszehàlte gsin! Diss änd'rt nix àn de Tatsàch dàss 's e B'freiung gsin ésch (wie f'r's Ditschlànd öi) un m'r muess v'rstehn, dàss f'r vieli Frànzose - öi Elsass'r (nit àlli...) - diss öi ém nàtionàl Sinn so ésch. Àlso muess m'r diss öi so nenne! Dàss Fröje bliwe, dàss nit àlli so denke, dàss d' B'freiung én vieli Punkte relativ gsin ésch, muess m'r ém e ànd'rer Punkt üssfiehre - de Nochkriejsg'schicht ésch jo noch nit àng'fange... - e Hinweis an d'r Änderer! - Àww'r diss sott m'r uff korrekt Elsassisch màche!--Stephele 21:22, 8. Sep 2006 (CEST)

Mèrci f'r's Z'rucksetze vun denne Änderunge! Ich hoff doch, diss was i ("vun de Frànzose") iww'rsetzt - un öi schun ziemli erwitt'r hàb - ésch de Gschicht un nit "s'Gschicht(le) vum Ländel! ;-)--Stephele 03:17, 25. Nov. 2006 (CET)

bitte, gärn gscheh. I ka zwar ke Elsässisch schwätze, aber es isch mr trotzdäm spanisch vorkoo ;) --Der Umschattige red mit mir 13:42, 25. Nov. 2006 (CET)

[ändere] s'Elsass isch e...mehrsprochigs Ländel

Àm Ànfang vun där Dischküssion do kà´m´r sehn, wie - wo se noch do gsin sin un de Wikipedia wohl noch "elsassisch" gsin ésch - Elsass´r üss de "erschti Stund" vun de alemànnisch Wikipedia driww´r dischketiirt hàn, wel Sinn`s het, én de elsassischi Dialekte ze schriwwe, wenn nit àlli Elass´r alemànnisch redde ("hint´r`m Wald" un àn de Saar redde se Fränkisch). Noochher ésch nimm véel pàssiirt - `s gibt nit g´nue Elsass´r Autore - bis àndri Alemanne in d´Sach widd´r Läwe genn hàn. Jetz linkt de frànzeesch Wikipedia do her express àls de "langue régionale" vum Elsass. Un de "Lothringer", de ditsch-(fränkisch)-Mosellan´r schicke se zue de "Lëtzebuerger". Aww´r`s Moselfränkisch vun Luxeburi ésch f´r d´Rhinfranke vun d´Oscht-Moselle un`m Nord-Elsass ziemli "exotisch". Noch wenij´r denk-i, ass de Luxeburj´r so e "fremdi" Sprooch bi sich akzeptiire. Jetz gibts e Projekt bi de nerdli Noochbere vum Elsass f´r e eije, e pfälzisch Wikipedia! (Ich hàb´s par hasard bi de "Ripoare" entdeckt.) De Demande àn de Wikimedia ésch do. Do kànn/soll m´r sini Meinung dezue sàje. Un de Projektsite vun de "Pälzer" esch do. Öi wenn-i m´r nit véel Illüsione màch iww´r de potentiell Renfort üss Frànkrich - diss sott m´r vilicht unt´rstitze! Ich hàb schun ebs én de Disküssion g´schriwwe.--Stephele 17:08, 25. Feb. 2007 (CET)