Abchazja
Z Wikipedii
აფხაზეთი Абхазия Аҧсны |
|||||
|
|||||
Język urzędowy | abchaski, rosyjski1 | ||||
Stolica | Suchumi2 | ||||
Głowa państwa | prezydent Siergiej Bagapsz³ | ||||
Szef rządu | premier Aleksander Ankwab³ | ||||
Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
8 600 km² ~0% |
||||
Liczba ludności • całkowita (2000) • gęstość zaludnienia |
250 000 29 osób/km² |
||||
Jednostronna deklaracja niepodległości | od Gruzji4 23 lutego 1992 |
||||
Jednostka monetarna | rubel rosyjski | ||||
Strefa czasowa | UTC +3 | ||||
1Języki stosowane przez separatystyczny rząd. Wg konstytucji Gruzji języki urzędowe to gruziński i abchaski. 2Legalny rząd przebywa chwilowo w wiosce Czchałta w Górnej Abchazji. |
Abchazja, Abchaska Republika Autonomiczna (abchaskie: Аҧсны Apsny, gruz.: აფხაზეთი Apkhazeti lub Abkhazeti, ros.: Абха́зия Abchazija) – formalnie jest to republika autonomiczna wchodząca w skład Gruzji. Leży w rejonie Kaukazu zajmując powierzchnię 8 550 km². Zamieszkuje ją około 250 000 osób. De facto od 1992 roku Abchazja stanowi niepodległe państwo, nieuznawane przez żadne państwo na świecie, blisko związane z Federacją Rosyjską. Istnieje możliwość zmiany tej sytuacji w związku z transformacjami zachodzącymi w Gruzji po tzw. rewolucji róż i dążeniem do reintegracji terytorialnej Gruzji. Uznawany de jure przez wspólnotę międzynarodową rząd abchaski rezyduje w Czchałcie w Górnej Abchazji.
Spis treści |
[edytuj] Status polityczny
Organizacje międzynarodowe (ONZ, Rada Europy, Rada Unii Europejskiej itd.) uznają Abchazję za część składową Gruzji i namawiają obydwie strony do pokojowego rozwiązania konfliktu. Sam separatystyczny rząd Abchazji przyjmuje że jest ona niepodległym państwem.
Tymczasem Rosyjska Duma poszukuje prawnych środków które pozwoliłyby włączyć ten region do Federacji Rosyjskiej. Wspierają ją media rosyjskie, otwarcie popierające separatystyczny reżim. Podczas wojny domowej rosyjskie władze przyczyniły się w decydującym stopniu do przetrwania niezależnego państwa abchaskiego poprzez wsparcie militarne i finansowe. Dzisiaj Rosja wciąż posiada szerokie wpływy polityczne i wojskowe we władzach republiki, de facto będąc gwarantem jej istnienia. Stosunki dyplomatyczne z Abchazją utrzymują tylko 2 inne nieuznawane kraje: Naddniestrze i Górski Karabach.
[edytuj] Warunki naturalne
[edytuj] Ukształtowanie powierzchni
Większą część terytorium zajmują południowe stoki głównego grzbietu Kaukazu (ważniejsze przełęcze: Kłuchorska i Maruchska) oraz jego odgałęzienia: na północnym zachodzie Góry Gagryjskie, w centrum Góry Bzypijskie i Góry Abchaskie, na południowym wschodzie Góry Kodorskie). Najwyższy szczyt Dombaj-Ulgen (4046 m n.p.m.). W północnej części krainy góry dochodzą bezpośrednio do urwistych brzegów Morza Czarnego – często występują tutaj nadmorskie osuwiska. Bardziej na południe, począwszy od rzeki Kodori, przecinającej Wąwóz Kodori, wzdłuż wybrzeża, rozciąga się stopniowo rozszerzający się ku południowemu wschodowi fragment Niziny Kolchidzkiej. Od gór jest on oddzielony strefą przedgórzy. W znacznej części kraju szeroko rozwinięte zjawiska krasowe; największe jaskinie: Nowoatońska, Pantiuchina, Śnieżna.
[edytuj] Budowa geologiczna i zasoby mineralne
Niewielkie zasoby węgla kamiennego, rud cynku, ołowiu, miedzi, rtęci i barytu, surowców budowlanych. Liczne źródła mineralne (miejscowość Awdachara).
[edytuj] Hydrografia
Główne rzeki: Kodori, Bzyb, Gumista, Galidzga, mają charakter górski. Jezioro: Rica.
[edytuj] Klimat
Na wybrzeżu klimat podzwrotnikowy, wilgotny, w górach od 500 do 2000 m n.p.m. górski umiarkowany, powyżej 2000 m n.p.m. – górski chłodny.
Średnia temperatura w styczniu od –2°C do 4–7°C, w lipcu 16–24°C, roczne opady 1300-2400 mm.
[edytuj] Gleby
Na wybrzeżu i pogóru przeważają czerwonoziemy i żółtoziemy, wyżej gleby próchniczno-węglanowe, brunatne gleby leśne i gleby górskie.
[edytuj] Roślinność
Pierwotna roślinność, chroniona w rezerwatach (Rica, Gumistyński, Pschuski, Picundyjsko-Miusserski) to do wys. 1000 m n.p.m. zrzucające na zimę lasy liściaste (buk, kasztan, dąb, grab) z podszytem z wiecznozielonych krzewów (laurowiśnia, rododendron, ostrokrzew, bukszpan). Wyżej górskie lasy bukowe i bukowo-jodłowe. Powyżej górnej granicy lasu roślinność piętra alpejskiego i turniowego.
Lasy do dziś zajmują ponad 55% powierzchni.
[edytuj] Świat zwierzęcy
W lasach występują niedźwiedzie, dziki, jelenie, sarny, żubry. Z ptactwa bażanty.
[edytuj] Demografia
Skład etniczny (sprzed czystki etnicznej): Gruzini – 46%, Abchazowie – 18%, Rosjanie – ok. 10%, Ormianie – ok. 10%, Grecy.
Obecnie Abchazowie – ok. 80%, Rosjanie – ok. 5%, Ormianie – ok. 5%, Grecy.
Większe miasta: Gagra, Tkwarczeli, Gudauta, Picunda.
[edytuj] Gospodarka
Obecnie ogólna sytuacja gospodarcza bardzo zła (90% bezrobotnych, nędza, głód, brak prądu, nie działa poczta, zamknięte są szkoły).
[edytuj] Rolnictwo
Uprawa winorośli, cytrusów, herbaty, drzewa tungowego i roślin olejkodajnych, hodowla, pszczelarstwo
[edytuj] Przemysł wydobywczy
wydobycie węgla kamiennego, rud cynku, ołowiu, miedzi, rtęci i barytu.
[edytuj] Przemysł przetwórczy
rozwinięty przemysł spożywczy (herbaciany, winiarski, tytoniowy).
[edytuj] Usługi
Ważny ośrodek turystyczny (liczne kąpieliska i uzdrowiska).
[edytuj] Komunikacja
Doliną Kodori biegnie Suchumska Droga Wojenna (ze Stawropola). Główny port morski i lotniczy w Suchumi.
[edytuj] Historia
Obszar zamieszkany już w paleolicie jeden z najwcześniejszych ośrodków rolnictwa i obróbki metali. W I tysiącleciu p.n.e. część starożytnego królestwa Kolchidy, skolonizowany przez Greków, 65 p.n.e. przejęty przez Rzymian, od IV wieku. pod wpływami Gruzji (część Lazyki), chrystianizacja (przez Bizancjum) na początku VI wieku, w IX i X wieku niepodległa Abchazja ze stolicą w Kutaisi, którego władca Leon II ogłosił się królem. Abchazja przeżywała rozkwit, rozszerzając panowanie na sąsiednie księstwa, m.in. Imeretię i Kartlię. Następnie przyłączona do Gruzji (po objęciu jej tronu 978 przez króla gruzińskiego Bagrata III). W XV-XIX wieku staje się księstwem zależnym od Turcji (islamizacja, głównie odłam sunnicki). W 1810 po zwycięskiej wojnie z Turcją Abchazję zajęła Rosja (formalnie rządził książę abchaski). W 1864 włączono Abchazję bezpośrednio do administracji rosyjskiej jako suchumski oddział wojskowy. Zniszczona podczas wojny rosyjsko-tureckiej 1877-1878. W 1917-1921 Abchazja wchodziła w skład niepodległej Gruzji. Od 1921 po podboju przez Armię Czerwoną jako Abchaska Republika Socjalistyczna. W 1931 włączona dekretem Stalina do Gruzji. W 1992 proklamowała niepodległość, co było przyczyną dwuletniej krwawej wojny z Gruzją. W 1994 podpisano w Moskwie porozumienie, rozszerzające zakres autonomii abchaskiej w ramach państwa gruzińskiego. Na jego mocy w Abchazji stacjonują Kolektywne Siły Pokojowe (złożone wyłącznie z żołnierzy rosyjskich).
[edytuj] Przewodniczący rządu Abchazji
- Temur Mżawia 1991-
od 1993 sytuacja pozostaje poza kontrolą legalnego rządu, de facto władze sprawują:
- Władisław Ardzinba 1994-2005
- Siergiej Bagapsz 2005-
[edytuj] Linki zewnętrzne
- President of the Republic of Abkhazia. Official site (en, ru, ab, tr)
- Abkhazeti.ru O działaniach separatystów abchaskich przeprowadzanych we współpracy z rosyjskimi służbami specjalnymi
[edytuj] Zobacz też