Dyskusja portalu:Biologia/Roślina
Z Wikipedii
[edytuj] Archiwum kącika botanicznego
|
Cykoria kojarzy się nam najczęściej ze smacznym warzywem sałatowym, chętnie spożywanym w postaci surówek - nazwą tą określa się cykorię endywię. W botanice jest to nazwa rodzaju Cichorium liczącego 10 gatunków rosnących w umiarkowanie ciepłych strefach Europy, Azji i Afryki. Spotykana przy drogach roślina o dużych, niebieskich kwiatach to jeden z przedstawicieli rodzaju - cykoria podróżnik. Gatunek ten ma dwie odmiany, obydwie wykorzystywane w sztuce kulinarnej. 
 C. intybus var. foliosum to cykoria sałatowa o kruchych liściach, zaś C. intybus var. sativum to odmiana o dużym korzeniu, który stosowany jest jako surogat kawy, jej liście przeznaczane są na paszę. |
 Czosnek to rodzaj roślin jednoliściennych. Nazwa kojarzona jest powszechnie z czosnkiem pospolitym - jednym z około 300 gatunków należących do tego rodzaju, uprawianym i zaliczanym do warzyw. Smakosze różnych kuchni świata doceniają zarówno walory przyprawowe cebulek czosnkowych (tzw. ząbków) jak i lecznicze. Inne gatunki warzywne z tego rodzaju to cebula, por i szczypiorek.  Oprócz zastosowań kulinarnych niektóre gatunki czosnku chętnie sadzone są jako rośliny ozdobne. Najbardziej znanym jest czosnek niedźwiedzi, który wydaje białe, zebrane w baldachy kwiaty. |
|
Zawilec (Anemone) to nazwa rodzaju roślin należących do rodziny jaskrowatych. W Polsce występują cztery dziko rosnące gatunki: zawilec gajowy, narcyzowy, wielkokwiatowy i żółty. Zawilce, tak jak wszystkie jaskrowate, wytwarzają trujący glikozyd o piekącym smaku. Działa on silnie drażniąco na błony śluzowe. Roślina po spożyciu powoduje zatrucia. Łany kwitnących zawilców gajowych można znaleźć w parkach i lasach od marca do kwietnia. Ponieważ potrzebują dużo światła, korzystają z tego, że wczesną wiosną drzewa jeszcze nie mają rozwiniętych liści i nie zacianiają runa. 
Zawilec narcyzowy znajduje się pod ścisłą ochroną gatunkową. W Polsce występuje tylko w Tatrach, Sudetach, Bieszczadach i na Babiej Górze. Jest typową rośliną górską. Jego okres kwitenienia zaczyna się dopiero w czerwcu. Niektóre gatunki są szczególnie chętnie uprawiane jako rośliny ozdobne, w tym zawilec wieńcowy i zawilec japoński. |
Rdest (Polygonum L.) jest rodzajem roślin należących do rodziny rdestowatych. Rośliny zaliczane do tego rodzaju mają bardzo zmienny wygląd, od roślin jednorocznych nie przekraczających 5 cm wysokości, przez 3-4 metrowe byliny, po zdrewniałe winorośle oplatające 20-30 metrowe drzewa. Niektóre gatunki, w tym rdest wężownik, to rośliny lecznicze. Mieszanki ziołowe z dodatkiem kłącza wężownika stosowane są między innymi do płukania jamy ustnej i gardła, przy zapaleniu śluzówek, anginie i pleśniawkach. Jego odmiany są także cenionymi roślinami ozdobnymi. Ciekawym przedstawicielem tego rodzaju jest rdest ziemnowodny, który wykształca dwie formy: wodną i lądową. Forma wodna występuje przeważnie na niżu w wodach stojących lub na łąkach okresowo podmokłych. Forma ziemna rośnie w szuwarach, rowach, na wilgotnych polach i siedliskach ruderalnych, preferuje gliniaste i wilgotne gleby nizinne. |
 Roślina ta występuje w stanie dzikim na terenie Europy, Azji Mniejszej, Azji zachodniej, a także Ameryki Północnej, dokąd została zawleczona i zadomowiła się. W Polsce jest to gatunek pospolity, porasta zbocza, nasypy kolejowe, przydroża, ciepłe siedliska ruderalne. Wilczomlecz lancetowaty, tak jak pozostałe gatunki z rodzaju wilczomlecz, jest rośliną trującą. Wytwarza biały, ostry i trujący sok mleczny, który zawiera między innymi kwas euforbinowy, euforbinę i związki cyjanogenne. Sok ten może spowodować zapalenia skóry, pęcherze i owrzodzenia. Także chętnie kupowana do domu na święta gwiazda betlejemska należy do tego rodzaju. Jej botaniczna nazwa to wilczomlecz piękny. |
|
Botanika obejmuje wiele dziedzin, których zgłębianiem zajmują się odrębne gałęzie nauki. Granice między nimi często są płynne, dziedziny przenikają się i korzystają nawzajem ze swoich zdobyczy i odkryć. Oto niektóre z działów botaniki: 
Dendrologia - dział botaniki zajmujący się drzewami i krzewami, w tym m.in. ich morfologią, anatomią, geografią, genetyką. Zajmuje się też introdukcją i aklimatyzacją obcych gatunków roślin. Nazwa działu wywodzi się od łacińskich słów dendrum - drzewo oraz logos - nauka. Badania i obserwacje drzew są prowadzone w arboretach i ogrodach botanicznych. [ więcej ] Fitogeografia - dział biogeografii i botaniki zajmujący się badaniem rozmieszczenia roślin na kuli ziemskiej i jego przyczynami. [ więcej ] 
Fitopatologia (gr.: phyton - roślina, pathos - choroba, logos - nauka) - nauka o chorobach roślin, wpływie czynników chorobotwórczych na organizmy roślinne oraz opracowywaniem metod ich zwalczania. Fitopatologia zajmuje się poznawaniem czynnika chorobotwórczego (wywoływanymi przez niego objawami chorób) i biologią tego czynnika (jego cyklem życiowym i zwalczaniem). [ więcej ] Fitosocjologia - dział botaniki, mający za przedmiot badanie występujących w naturze (także na stanowiskach zaburzonych lub stworzonych przez człowieka) zbiorowisk roślinnych. Autorem terminu jest jeden z pionierów badań w tym zakresie, Józef Paczoski. [ więcej ] |
Spośród wielu gatunków sosny (Pinus) kilka wykształciło ciekawą cechę - przystosowanie do pożarów lasu. Niektóre z nich, jak sosna nadmorska, sosna kalifornijska czy sosna Banksa uwalniają nasiona podczas gorącego lata lub dopiero po latach, otwierając szyszki pod wpływem wysokiej temperatury towarzyszącej pożarowi lasu. Dla innych gatunków wysoka temperatura jest wręcz niezbędna do otworzenia szyszek (np. Pinus clausa). 
Dzięki temu przystosowaniu następuje naturalne odnowienie zniszczonego pożarem drzewostanu. Człowiek ograniczając i zwalczając pożary lasów nie był w stanie do końca przewidzieć jaki wpływ wywrze to na leśne ekosystemy. Okazało się, że ptak Dendroica kirtlandii (ang. Kirtland's Warbler) z rodziny lasówkowatych (Parulidae) jest uzależniony od występowania czystogatunkowych stanowisk młodej sosny Banksa na północnych krańcach dolnego półwyspu stanu Michigan. 
|
|
Sosna długowieczna (Pinus longaeva D. K. Bailey) to północnoamerykański gatunek drzewa iglastego z rodzaju sosna (Pinus) należącego do rodziny sosnowatych. 
Ponieważ drzewa te rosną powoli w trudnych, górskich warunkach ich drewno jest twarde i żywiczne, przez co odporne na szkodniki. Sosny tego gatunku uważane są za nabardziej długowieczne drzewa na świecie. Szacuje się, że niektóre okazy znalezione w Górach Białych (USA) osiągnęły wiek 3000-4600 lat. Najstarszym drzewem jest "Methuselah", rośnie już około 4700 lat. Dokładna lokalizacja drzewa nie jest ujawniana, ponieważ okaz starszy niż "Methuselah" został przypadkowo ścięty w 1964 roku przez studenta geografii przeprowadzającego badania na tamtym obszarze. Ścięte drzewo nazwano "Prometheus", rosło 4900 lat. Więcej o sośnie długowiecznej...
|
|
Bazylia pospolita (Ocimum basilicum) znana także jako bazylia wonna, bazylek ogrodowy czy bazyliszka polska to gatunek uprawnej rośliny jednorocznej z rodziny jasnotowatych. 
Znana jako roślina przyprawowa o miłym, korzennym smaku i zapachu. Ceniona także w ziołolecznictwie za działanie przeciwskurczowe i wytwarzany olejek eteryczny zwany olejkiem bazyliowym. Bazylia pospolita pochodzi z tropikalnej strefy Azji, z terenów Iranu i Indii, gdzie uprawiano ją od czasów przedhistorycznych. W XVI w. dotarła do Europy południowej i dalej do Europy Środkowej, w tym Polski. Wieńce uplecione z bazylii znaleziono w piramidach egipskich. Nazwa wywodzi się od łacińskiego basilikos, czyli król, gdyż wierzono, że tylko król może zerwać tę roślinę. W antycznym Rzymie nazwa Basilescus odwoływała się do bazyliszka, bazylia była wówczas traktowana jako talizman przeciwko tej bestii.
|
Wanilia płaskolistna (Vanilla planifolia) - pnącze z rodziny storczykowatych. Występuje w stanie dzikim w Ameryce Południowej i Ameryce Środkowej.
|
Z kłącza wyrastają płone różyczki liściowe oraz ulistnione naprzeciwlegle łodygi kwiatowe. Rośnie na górskich murawach, trawiastych zboczach i piargach, zawsze na podłożu granitowym. W Tatrach podchodzi do wysokości 2500 m n.p.m. Roślina chroniona. |
