Gabon

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Gabon, Republika Gabońska (franc. République Gabonaise) – państwo położone w środkowej Afryce nad Oceanem Atlantyckim. Graniczy z Gwineą Równikową, Kamerunem (na północy) i Kongiem (na wschodzie). Jest członkiem MFW, NAM, ONZ, UNESCO i WHO.

République Gabonaise


Flaga Gabonu	Godło Gabonu

Typ państwa

republika parlamentarna

Głowa państwa

prezydent Omar Bongo

Szef rządu

premier
Jean-Eyeghe Ndong

Powierzchnia
• całkowita
• wody śródlądowe

74. na świecie
267 667 km²
~0%

Liczba ludności
• całkowita (2006)
• gęstość zaludnienia

151. na świecie
1 424 906
5,2 osób/km²

Niepodległość

od Francji
17 sierpnia 1960

frank CFA (XAF)

UTC +1

La Concorde

GAB

+241

Spis treści

1 Geografia
2 Historia
3 Polityka
4 Podział administracyjny
- 4.1 Prowincje
5 Gospodarka
6 Demografia
7 Kultura
- 7.1 Muzyka
- 7.2 Piłka nożna
8 Słynni Gabończycy
9 Linki zewnętrzne

[edytuj] Geografia

Zobacz więcej w osobnym artykule: Geografia Gabonu.

Gabon leży w środkowej Afryce nad Oceanem Atlantyckim. Na północy graniczy z Gwineą Równikową i Kamerunem, na wschodzie i na południu z Republiką Konga. Przez terytorium państwa przechodzi równik. Największą rzeką przepływającą przez Gabon jest Ogooué. Gabon także zachowuje naturalne środowisko z czym może być największą przestrzenią naturalnych parków w świecie. Administracyjnie, Gabon jest rozdzielany do 9 prowincji, które dzielą się na 37 departamentów.

[edytuj] Historia

Zobacz więcej w osobnym artykule: Historia Gabonu.

Pierwsze odkryte ślady ludzkiej obecności na tym terenie pochodzą z przełomu paleolitu i neolitu. W późniejszym czasie ziemie te zostały zasiedlone przez liczne plemiona z grupy Bantu. Pierwszymi Europejczykami, którzy dotarli do Gabonu byli w 1471 trudniący się handlem niewolnikami Portugalczycy. W XVIII wieku na terenie Gabonu zaczęli osiedlać się Francuzi, którzy w 1839 roku założyli w części dzisiejszego państwa swoją kolonię. Do 1890, w wyniku wypraw Pierra de Brazzy opanowali cały kraj. W 1889 Gabon został włączony do Konga Francuskiego, a w 1910 stał się częścią Francuskiej Afryki Równikowej. W 1946 otrzymał status francuskiego terytorium zamorskiego, a w 1958 roku na podstawie referendum stał się republiką posiadającą ograniczoną autonomię przewidzianą dla krajów Wspólnoty Francuskiej. Niepodległość uzyskał 17 sierpnia 1960 roku. W latach 60. XX wieku Gabon brał udział w tworzeniu grupy państw Brazzaville. Od 1963 Gabon był państwem z systemem jednopartyjnym. Legalizacja opozycji nastąpiła po protestach w 1989 w Libreville i umożliwiła przeprowadzenie wolnych wyborów w 1990.

[edytuj] Polityka

Zobacz więcej w osobnym artykule: Polityka Gabonu.

Gabon jest republiką. Głową państwa jest prezydent, wybierany w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję - obecnie jest nim Omar Bongo. Władzę sprawuje 2-izbowy parlament: Zgromadzenie Narodowe (120 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję) i Senat (91 senatorów powoływanych przez rady gminne i regionalne również na 5-letnią kadencję). Szefem rządu jest obecnie premier Jean-Eyeghe Ndong.

[edytuj] Prezydent

Zobacz więcej w osobnym artykule: Prezydenci Gabonu.

Obecnym prezydentem Gabonu jest Omar Bongo.

[edytuj] Premier

Zobacz więcej w osobnym artykule: Premierzy Gabonu.

[edytuj] Uroczystości państwowe

**Święta państwowe**
Data	Polska nazwa	Oryginalna nazwa
17 sierpnia	Dzień Niepodległości	Jour d'Indepence

[edytuj] Podział administracyjny

Zobacz więcej w osobnym artykule: Podział administracyjny Gabonu.

Gabon jest podzielony w 9 prowincji i na 37 departamentów.

[edytuj] Prowincje

Nr.	Nazwa	Powierzchnia km²	liczba mieszkańców (2005)	Stolica
1	Estuaire	20 740	638 219	Libreville
2	Haut-Ogooué	36 547	143 715	Masuku (Franceville)
3	Moyen-Ogooué	18 535	58 307	Lambaréné
4	Ngounié	37 750	107 173	Mouila
5	Nyanga	21 285	54 330	Tchibanga
6	Ogooué-Ivindo	46 075	67 326	Makokou
7	Ogooué-Lolo	25 380	60 510	Koulamoutou
8	Ogooué-Maritime	22 890	134 913	Port Gentil
9	Woleu-Ntem	38 465	134 028	Oyem
	ogólnie	267 667	1 398 521	Libreville

[edytuj] Gospodarka

Zobacz więcej w osobnym artykule: Gospodarka Gabonu.

Gabon jest krajem rolniczo-przemysłowym. Bardzo dobrze rozwinięty jest tam przemysł wydobywczy (gł. wydobycie i przetwórstwo ropy naftowej). Gabon posiada także znaczne złoża rud uranu i wystarczające na ponad 100 lat zasoby rud manganu. Nie eksploatowane dotychczas złoża rudy żelaza w Bélinga (płn.-wsch. część kraju) należą do największych na świecie. Inne występujące w obfitości bogactwa naturalne – w tym najlepsze na świecie tropikalne gatunki twardego drewna są na razie wykorzystywane w niewielkim stopniu. Walutą tego kraju jest frank CFA, dzielący się na 100 centymów. Gabon jest bardziej rozwinięty niż sąsiednie państwa. Był pełnym członkiem OPEC od 1975 do 1995. Dochód narodowy w przeliczeniu na 1 mieszkańca wynosi 5010 USD i należy do najwyższych na kontynencie.

[edytuj] Demografia

Zobacz więcej w osobnym artykule: Demografia Gabonu.

Największą grupę etniczną w Gabonie stanowią Fang, zamieszkujący głównie na północy kraju, którzy jednak dotychczas nie brali udziału w rządzeniu państwem. Członkowie plemienia Omyéné zamieszkującego okolice Port Gentil uważają się za arystokrację społeczeństwa gabońskiego ze względu na długą tradycję kontaktów z władzami kolonialnymi. Gabon należy do krajów o najwyższym przyroście naturalnym, który w 2004 r. wyniósł tutaj 2,5 % (25 ‰).

Statystyki demograficzne (2006)

Zmiana liczby ludności Gabonu w latach 1961-2003 (w tysiącach)
Liczba ludności	1 424 906
Ludność według wieku
0 - 14 lat	42,1%
15 - 64 lat	53,9%
ponad 64 lata	4,0%
Wiek (mediana)
W całej populacji	18,6 roku
Mężczyzn	18,4 lat
Kobiet	18,8 lat
Przyrost naturalny	21,3‰
Współczynnik urodzeń	36,16 urodzin/1000 mieszkańców
Współczynnik zgonów	12,25 zgonów/1000 mieszkańców
Współczynnik migracji	-2,65 migrantów/1000 mieszkańców
Ludność według płci
przy narodzeniu	1,03 mężczyzn/kobiet
poniżej 15 lat	1,01 mężczyzn/kobiet
15 - 64 lat	0,99 mężczyzn/kobiet
powyżej 64 lat	0,71 mężczyzn/kobiet
Umieralność noworodków
W całej populacji	54,51 zgonów/1000 urodzeń żywych
płci męskiej	63,65 zgonów/1000 urodzeń żywych
płci żeńskiej	45,1 zgonów/1000 urodzeń żywych
Średnia długość życia
W całej populacji	54,49 lat
Mężczyzn	53,21 lat
Kobiet	55,82 lat
Rozrodczość	4,74 dzieci/kobietę

[edytuj] Kultura

Zobacz więcej w osobnym artykule: Kultura Gabonu.

[edytuj] Muzyka

Zobacz więcej w osobnym artykule: Muzyka Gabonu.

Gabon jest krajem w którym muzyka jest obecna i kompoowana w niewielkim stopniu w porównaniu z regionalnymi gigantami jak Demokratyczna Republika Konga i Kamerun. Gabońskie instrumenty to obala, ngombi i balafon.