Historia Łotwy - kalendarium

Z Wikipedii

Kalendarium historii Łotwy

• 9000 p.n.e. - Pojawiają się pierwsi mieszkańcy na ziemiach łotewskich.
• IX-XII wiek - Uzależnienie od fińskich księstw i Wikingów
• XII/XIII wiek - Przybycie niemieckich handlarzy i misjonarzy na Łotwę. Zakon Kawalerów Mieczowych zapuszcza swe korzenie.
• 1201 - Powstaje miasto Ryga, zostaje wydzielone z terytorium Zakonu i podlega bezpośrednio biskupom.
• 1558-1583 - Wojna o Inflanty. Ziemie łotewskie dostają się pod panowanie polsko-litewskie. Inflanty pełnią rolę kondominium polsko-litewskiego.

• 1561 Księstwo Kurlandii i Semigalii zostało włączone do Rzeczypospolitej jako lenno, w Mitawie (Kurlandia) rządzi niemieckojęzyczna dynastia Kettlerów.
• 1600-1629 - Wojny polsko-szwedzkie. Północna część Łotwy wraz z Rygą dostaje się pod władzę Szwecji. W tym czasie trwa intensywny rozwój gospodarczy Kurlandii.
• 1700-1721 - Wojna północna. Północna część Inflant włączona do Rosji jako kolejna gubernia.
• 1737 - wymiera dynastia Kettlerów, w Kurlandii i Semigalii rozpoczynają się rządy Bironów.
• 1772 - Inflanty polskie zagranięte przez Katarzynę II w I rozbiorze i przyłączone do guberni białoruskiej. Dyneburg przemianowano na Dźwińsk i zamieniono w twierdzę wojskową.
• 1795 - W wyniku III rozbioru Księstwo Kurlandii i Semigalii staje się częścią imperium Romanowów jako gubernia kurlandzka. Bironowie przestają rządzić w Mitawie. Mianowany zostaje rosyjski gubernator.
• ok. 1850-1870 - Narodowe odrodzenie na Łotwie. Powstaje ruch jaunlatviesi ("młodych Łotyszów").
• 1915-1920 - Udział strzelców łotewskich w I wojnie światowej, a następnie w rewolucji pażdziernikowej i wojnie polsko-bolszewickiej.

• 18 listopada 1918 - proklamacja niepodległości Łotwy. Łotwa znajduje się w sojuszu z Polską wymierzonym przeciwko Rosji Radzieckiej i jej próbom zainstalowania tam reżimu na wzór sowiecki. Dobrą współpracę mącą spory terytorialne o tereny wokół Dyneburga (powiat iłłuksztański).
• 1934 – Łotwa zostaje członkiem Ententy Bałtyckiej.
• 1934 - Początek dyktatorskich rządów Ulmanisa. Likwidacja niezależnych partii politycznych. Dyktatura na Łotwie surowsza od tej w Estonii i na Litwie.

• 17 czerwca 1940 - Rosjanie wkraczają do kraju, rozpoczyna się okupacja radziecka. Ulmanis godzi się mianować premierem Antanasa Kirchensteina. W ciągu roku powstaje Łotwa radziecka, nieuznawana przez USA i Watykan.
• 1941-1945 - okupacja niemiecka. Liczni Łotysze współpracują z Niemcami w walkach przeciwko Rosjanom, powstaje lokalna dywizja SS.
• 4 maja 1990 - deklaracja o suwerenności Łotewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.
• 21 sierpnia 1990 – Łotwa odzyskuje niepodległość, przewodniczącym Rady Najwyższej zostaje Guntis Ulmanis bratanek przedwojennego dyktatora. Sprawuje swój urząd do 1999 roku (od 1993 jako prezydent przez dwie trzyletnie kadencje).
• 1999 - Prezydentem państwa zostaje emigrantka z Kanady Vaira Vike-Freiberga.
• 2000 – Łotwa rozpoczyna negocjacje z Unią Europejską.
• 2002 - zaproszenie do NATO na szczycie w Pradze.
• 2003 - W referendum Łotysze opowiadają się za akcesją do Unii Europejskiej.
• 2004 – Łotwa wchodzi do NATO i UE.

[edytuj] Literatura

1. Cygański Mirosław, Dubicki Tadeusz, Niemcy wschodnbiobałtyccy w Estonii, na Łotwie i Litwie. Zarys dziejów do 1920 roku, Łódź 2004.
2. Kiewisz Leon, Sprawy łotewskie w bałtyckiej polityce Niemiec, Poznań 1970.
3. Łossowski Piotr, Kraje bałtyckie na drodze od demokracji parlamentarnej do dyktatury (1918-1940), Wrocław-warszawa-Kraków-Gdańsk 1967.
4. Łossowski Piotr, Łotwa nasz sąsiad. Stosunki polsko-łotewskie w latach 1918-1939, Warszawa 1990.
5. Łotwa wczoraj - dziś - jutro. Materiały pokonferencyjne pod red. Tomasza Paluszyńskiego, Tatjany Navickas, Ligii Marcinkowskiej, Wydawnictwo Rys, Poznań 2003, s. 110.
6. Paluszyński Tomasz, Walka o niepodległość Łotwy, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 1999, s. 448.
7. Paluszyński Tomasz, Czy Rosja uczestniczyła w pierwszym rozbiorze Polski czyli co zaborcy zabrali Polsce w trzech rozbiorach. Nowe określenie obszarów rozbiorowych Polski w kontekście analizy przynależności i tożsamości państwowej Księstw Inflanckiego i Kurlandzkiego, prawnopaństwowego stosunku Polski i Litwy oraz podmiotowości Rzeczypospolitej, Poznań 2006.
8. Skrzypek Andrzej, Stosunki polsko-łotewskie 1918-1939, Gdańsk 1997.
9. Skrzypek Andrzej, Związek Bałtycki. Litwa, Łotwa, Estonia i Finlandia w polityce Polski i ZSRR w latach 1919-1925, Warszawa 1972.
10. Topij Andrzej, Ludność niemiecka na Łotwie i w Estonii 1918-1939/41, Bydgoszcz 1998.