Karol Otto Kniaziewicz
Z Wikipedii
Karol Otto Kniaziewicz (ur. 4 maja 1762 w Assiten w Kurlandii - zm. 9 maja 1842 w Paryżu), generał dywizji Wojsk Polskich, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej, jeden z dowódców Legionów Polskich, twórca i dowódca Legii Naddunajskiej, uczestnik kampanii napoleońskiej, działacz emigracyjny.
W latach 1774-1776 uczył się w Szkole Rycerskiej i w Szkole Artylerii.
W czasie wojny polsko-rosyjskiej 1792 roku otrzymał rangę majora, a po bitwie pod Boruszkowcami utracił ją i został ponownie porucznikiem.
Uczestniczył w bitwie pod Dubienką (18 lipca 1792). W czasie insurekcji był w sztabie generała Zajączka, ponownie w stopniu majora. Walczył pod Chełmem. W lipcu tego roku został pułkownikiem, a w sierpniu walczył już jako generał major. Walczył pod Maciejowicami (10 października 1794), gdzie dostał się do rosyjskiej niewoli razem z Tadeuszem Kościuszką. Ułaskawiony przez cara Pawła I wyjechał do Włoch, gdzie w 1797 wstąpił do Legionów Polskich jako dowódca 1. Legii.
3 lipca 1798 zajął Rzym. Odznaczył się pod Magliano (1 grudnia 1798), 4 grudnia pod Civita Castellana, 9 grudnia zdobył umocnienia pod Calvi oraz, 30 grudnia, twierdzę Gaeta. W styczniu 1799 został mianowany generałem dywizji. Za wojenne zasługi został wyróżniony przywiezieniem do Paryża zdobytych w kampanii neapolitańskiej 100 sztandarów, które osobiście wręczył Dyrektoriatowi. Na mocy uchwały Rady Pięciuset z 6 września 1799, jesienią tego roku zorganizował Legię Naddunajską i 28 listopada otrzymał nominację na jej dowódcę. Na czele Legii bił się pod Offenbach 12 lipca 1800 i Hohenlinden (18 października tego roku), walnie przyczyniając się do zwycięstwa Francuzów.
Nie zgadzając się na pokój podpisany w Lunéville 9 lutego 1801, podał się do dymisji. Wrócił do kraju i zajął się gospodarzeniem na roli. W 1807 nie przyjął propozycji cara Aleksandra I, który proponował mu dowodzenie wojskiem polskim u boku Rosji. W 1812 wstąpił do wojska Księstwa Warszawskiego i objął dowództwo 18 Dywizji Piechoty 5 Korpusu Wielkiej Armii ks. Józefa Poniatowskiego. Walczył pod Smoleńskiem (17-18 sierpnia 1812), Możajskiem (7 września), Tarutino (18 października) i w bitwie nad Berezyną (26-28 listopada), gdzie na krótko przejął dowództwo nad resztkami Korpusu. Ranny w tej bitwie wrócił do Warszawy. W dowód uznania jego zasług wojennych został odznaczony 17 listopada 1812 Krzyżem Komandorskim Orderu Virtuti Militari.
W marcu 1813 porzucił służbę u boku Napoleona, co spotkało się z powszechnym potępieniem. W maju 1814 został powołany przez cara do prac w Komitecie Organizacyjnym Wojskowym, jednak na skutek sporów z wielkim księciem Konstantym w grudniu wystąpił z tego Komitetu i opuścił kraj. Od 1817 mieszkał w Dreźnie, następnie w Paryżu. Po wybuchu powstania listopadowego został przedstawicielem Rządu Narodowego w Paryżu.
Po upadku powstania pozostał na emigracji. Był animatorem życia naukowego oraz autorytetem moralnym Wielkiej Emigracji. Jako stały gość domu Mickiewiczów należał do grona pierwszych słuchaczy recytacji powstających strof "Pana Tadeusza". Uznawany jest za współtwórcę Biblioteki Polskiej w Paryżu. Jego pasierbica Aleksandra była żoną gen. Michała Gedeona ks. Radziwiłła, Naczelnego Wodza armii powstańczej.
Był kawalerem Legii Honorowej.
Pochowany został na cmentarzu Montmorency.
[edytuj] Bibliografia
- Andrzej Szutowicz. 2005. Gen. Karol Kniaziewicz (1762-1842). Drawno: Kawaliera
- Henryk P. Kosk. 1998. Generalicja polska, t.1. Pruszków: Wydawnictwo Ajaks
- Marek Tarczyński. 1988. Generałowie powstania listopadowego. Warszawa: Wydawnictwo MON
