Lockheed SR-71 Blackbird
Z Wikipedii
SR-71 Blackbird | |
Dane podstawowe | |
Państwo | USA |
Wytwórnia | Lockheed |
Załoga | 2 |
Historia | |
Data oblotu | 22 grudnia 1964 |
Wycofanie ze służby | 1998 |
Zachowane egzemplarze | 32 |
Dane techniczne | |
Napęd | 2 silniki turboodrzutowe Pratt & Whitney J58 |
Wymiary | |
Rozpiętość | 16.94 m |
Długość | 32.74 m |
Wysokość | 5.64 m |
Powierzchnia nośna | 170 m² |
Masa | |
Własna | 30 600 kg |
Startowa | 78 000 kg |
Osiągi | |
Prędkość max. | 3.3+ Ma (3529.560 km/h) |
Prędkość wznoszenia | 60 m/s |
Pułap | 25 900 m |
Zasięg | 5925 km |
Dane operacyjne | |
Użytkownicy | |
USAF / w końcowym okresie NASA | |
Rzuty | |
SR-71 Blackbird - samolot dalekiego zwiadu strategicznego. Zbudowany pod koniec lat 50. na zamówienie CIA, eksploatowany przez USAF. Dwusilnikowy odrzutowy średniopłat w układzie delta, osiągający prędkość Mach 3 oraz wysokość 26 km, dzięki temu był on nieosiągalny dla ówczesnych systemów obronnych. SR-71 był samolotem nieuzbrojonym, dwumiejscowym, w drugiej kabinie za pilotem znajdował się operator RSO, czyli operator elektronicznej aparatury zwiadowczej. Jej zasięg pozwalał na głęboką penetrację terenu przeciwnika bez konieczności przekraczania granic i naruszania obszaru powietrznego przeciwnika.
Spis treści |
[edytuj] Historia rozwoju konstrukcji
Pierwsze prace podjęto w połowie lat pięćdziesiątych w tajnym ośrodku konstrukcyjnym firmy Lockheed - ADP (Advanced Development Projects -Ośrodek Zaawansowanych Projektów Rozwojowych) w Burbank k. Los Angeles, zwanym Skunk Works, pod kierownictwem Clarence "Kellego" L. Johnsona. Pierwszy lot prototypu Blackbirda o nazwie A-12 został oblatany 6 kwietnia 1962 roku. Zbudowano w sumie 15 egzemplarzy. Wszystkie, oprócz jednego były samolotami jednomiejscowymi. 22 grudnia 1964 z tajnej bazy USAF w Groom Lake w Newadzie, mieszczącej ośrodek badawczy nowych technologii znanej jako Strefa 51 po raz pierwszy, w ścisłej tajemnicy, wzbił się w powietrze samolot SR-71 Blackbird. W styczniu 1966 roku, do USAF trafił pierwszy samolot szkoleniowy SR-71B, a jego ostateczna wersja SR-71A zaczęła zastępować samoloty A-12 rok później. 5 czerwca 1968 doszło do katastrofy A-12, gdy samolot wraz z pilotem został zestrzelony. Jeszcze w tym samym roku, ostatni egzemplarz A-12 został wycofany ze służby.
We wczesnej wersji myśliwskiej YF-12A zamontowano 4 rakietowe pociski zdalnie sterowane; pozostałe wersje samolotu pozostały nieuzbrojone.Wersja ta nie weszła do produkcji i uzbrojenia.
Zbudowano ogółem 32 egzemplarze SR-71. Ze względu na bardzo wysokie koszty utrzymania samolotu i niezbędnej do jego eksploatacji infrastruktury został wycofany z linii pod koniec lat osiemdziesiątych dwudziestego stulecia. Trzy sztuki zostały przekazane NASA. Ostatni lot samolotu tego typu odbył się 9 października1999, a we wrześniu 2002 ujawniono miejsca przechowywania ostatnich trzech samolotów, których lokalizacja do tej pory pozostawała utajniona. Jest również egzemplarz w muzeum lotnictwa USA w Waszyngtonie.
[edytuj] Blackbirdy w linii
Początkowo Blackbirdy stacjonowały w Kalifornii w Palmdale (zakłady Lockheeda) i bazie Edwards oraz w Groom Lake. Po wcieleniu do służby działały operacyjnie z bazy Beale niedaleko Sacramento w Kalifornii, czasowo z Griffiss koło Nowego Yorku, w Japonii z bazy Kadena na Okinawie. W Europie stacjonowały w bazie RAF Mildenhall w Wielkiej Brytanii i wykorzystywały jako zapasowe lotnisko w bazie NATO w Bodo w północnej Norwegii.
[edytuj] SR-71 w pobliżu Polski
W pierwszej połowie lat osiemdziesiątych, a zwłaszcza od momentu ujawnienia (m in. płk. Kukliński) władzom amerykańskim przez wywiad informacji o mającym nastąpić wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce, SR-71 Blackbird patrolował niebo i terytorium na południe i wschód od Bałtyku. Startował z lotnisk w Wielkiej Brytanii i Norwegii. Pojawiał się na ekranach polskich radarów na wschód od Bornholmu. Leciał łukiem w kierunku Darłowa, by tuż przed granicą polskiego morza terytorialnego wyrównać i poruszając się równolegle do wybrzeża dolecieć do Zatoki Fińskiej, gdzie robił nawrót. Wracał podobną trasą znikając z ekranów radarów na wysokości Świnoujścia.
[edytuj] Następcy SR-71
Role zwiadowczą SR-71 przejęły nowoczesne satelity wywiadowcze i bezzałogowe strategiczne samoloty rozpoznawcze RQ-4 Global Hawk (UAV), które potrafią wykonać zadanie SR-71 znacznie taniej, nie narażając życia pilota.
Prawdopodobnie Pentagon przeprowadzał tajne testy z załogowym samolotem mogącym w przyszłości zastąpić SR-71. Media na podstawie nielicznych przecieków nazwały ten samolot "SR-91 Aurora". Na dzień dzisiejszy nadal nie wiadomo jak zaawansowane były te prace i czy "Aurora" została wdrożona do szerszej produkcji, jednak z wielu praktycznych względów jest to mało prawdopodobne.
[edytuj] Ciekawostki
- Do SR-71 należy rekord prędkości (3429,56 km/h) oraz rekord wysokości (25 929 m).
- Przelot z Kalifornii do Waszyngtonu zajmował mu 1 godzinę, 4 minuty i 20 sekund.
- Do SR-71 należy rekord przelotu nad Atlantykiem, wynoszący niecałe 2 godziny (z dwukrotnym tankowaniem paliwa w locie).
- samolot zużywa 30 500 litrów paliwa w ciągu godziny.
- Blackbird był jednym z pierwszych samolotów, mających cechy technologii stealth
- W trakcie lotu, pod wpływem wzrostu temperatury, wywołanym tarciem powietrza, samolot może "rozciągnąć" się nawet o 30 centymetrów.
- Rzeczywistych osiągów maksymalnych tego samolotu, nigdy nie ujawniono.
- Podobno był w stanie przekroczyć prędkość 4000 km/h, na pewno przekraczał pułap 28 tys. m - był obserwowany na takiej wysokości nad Bałtykiem przez obsługi polskich dywizjonów rakietowych OPK ze Środkowego Wybrzeża w latach 80. XX w.
- Był wykonany z tytanu, w całości importowanego ze Związku Radzieckiego.
- W okresie eksploatacji był ponad tysiąckrotnie ostrzelany - bezskutecznie.
- Podobno jedyną rakietą Układu Warszawskiego zdolną zestrzelić samoloty typu SR-71 Blackbird była Vega S-200, chociaż nigdy nie miało to miejsca. Rakiety tego typu od końca lat 80. są na wyposażeniu 78 Pułku Rakietowego Obrony Powietrznej w Mrzeżynie.
- Teoretycznie zdolnośc zestrzelenia w locie "na spotkanie" miały też i inne rosyjskie zestawy rakietowe np.: SA-2 Wołchow, Kub, czy S-300.
- Do zwalczania samolotów SR-71 został skonstruowany w ZSRR myśliwiec przechwytujący MiG-25, i jego późniejsza rozwojowa wersja MiG-31.
Samoloty myśliwskie | |
FJ | F-4 | F-5 | F-8 | F-14 | F-15 | F-16 | F/A-18 | F/A-18E/F | F-22 | F-35 | F-80 | F-82 | F-84 | F-84F | F-86 | F-89 | F-94 | F-100 | F-101 | F-102 | F-104 | F-105 | F-106 | F-111 | FH-1 | F2H | F3D | F3H | F7U | F9F | F9F | F11F |
|
Samoloty bombowe | |
Samoloty szturmowe | |
A-1 | A-2 | A-3 | A-4 | A-5 | A-6 | A-7 | A-10 | AC-130 | AV-8B |
|
Samoloty patrolowe i zwalczania okrętów podwodnych | Samoloty rozpoznawcze i walki radioelektronicznej |
Samoloty obserwacyjne | Samoloty szkolno - treningowe |
O-1 | O-2 | OV-1 | OV-10 |
|
Samoloty transportowe | Śmigłowce i pionowzloty |
C-97 | C-119 | C-123 | C-130 | C-133 | C-124 | C-135 | C-141 | C-5 | C-17 |
OH-58 | UH-1 | CH-46 | CH-47 | AH-1 | AH-64 | UH-60 | CH-53 | SH-3 | V-22 |
Konstrukcje doświadczalne i prototypy | |
XB-70 | XF10F | XF-85 | XF-87 | XF-88 | XF-90 | XF-91 | XF-92 | YF-23 | YF-93 | YF-95 | YF-96 | F-20 | RAH-66 |