Polacy
Z Wikipedii
Więcej informacji co należy poprawić, być może znajdziesz w dyskusji tego artykułu lub na odpowiedniej stronie. W pracy nad artykułem należy korzystać z zaleceń edycyjnych. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.
Możesz także przejrzeć pełną listę stron wymagających dopracowania.
| Polacy | |
 |
|
| Górny rząd, od lewej: Maria Skłodowska-Curie, Jan Paweł II, Fryderyk Chopin, Mikołaj Kopernik. Dolny rząd, od lewej: Lech Wałęsa, Tadeusz Kościuszko, Roman Polański, Józef Piłsudski. |
|
| Liczebność ogółem | 50 - 60 mln |
| Regiony zamieszkania |  Polska:36 983 720 (2002)  Stany Zjednoczone:9 385 233[1]  Niemcy:3 000 000  Brazylia:1 600 000  Francja:1 000 000  Kanada:850 000  Argentyna:500 000[2]  Wielka Brytania:420 000  Białoruś:400 000  Litwa:250 000  Ukraina:150 000  Irlandia:150 000  Australia:150 900[3]  Rosja:73 000[4] (2002)  Czechy:52 000[5] (2001)  Włochy:50 790[6]  Kazachstan:47 293[7] (1999)  Holandia:39 500[8]  Austria:21 000[9] reszta świata: ponad 500 000 |
| Język | polski |
| Religie | głównie katolicyzm |
| Pokrewne grupy etniczne | Słowianie zachodni |
Polacy.
Spis treści |
Definicja Polaków jako narodu
Istnieją co najmniej dwa możliwe podejścia do problemu definicji pojęcia narodu polskiego, podobnie zresztą, jak i każdego innego narodu.
W pierwszym ujęciu kryterium definicyjnym będzie posiadanie polskiego obywatelstwa. Tak definiuje naród polski np. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z którą naród polski tworzą wszyscy obywatele Polski[10], zarówno ci, którzy stanowią większość posługującą się językiem polskim, jako głównym, jak i ci, którzy należą do zamieszkujących terytorium Polski mniejszości i grup etnicznych.
W drugim ujęciu wyróżnikiem narodu jest kwestia istnienia świadomości narodowej. W takim ujęciu pod pojęciem narodu polskiego rozumieć należy grupę społeczną, która - niezależnie od miejsca zamieszkania w obecnej chwili - charakteryzuje się poczuciem "bycia Polakami", co wyrażać się może używaniem języka polskiego i traktowaniem go jako mowy ojczystej, przestrzeganiem norm kulturowych typowych dla kultury polskiej, przekonaniem o posiadaniu wspólnych polskich korzeni etnicznych i/lub poczuciem polskiej tożsamości narodowej[11].
Ukształtowanie się narodu polskiego
Historycznie etniczny naród polski ukształtował się na bazie wczesnośredniowiecznych plemion zachodniosłowiańskich, zamieszkujących terytorium położone między Bugiem na wschodzie i Odrą na zachodzie, zjednoczonych przez plemię Polan około połowy X wieku. W toku długiej historii Polski na jej terytorium osiedlały się grupy różnego pochodzenia, które często ulegały polonizacji. Niektóre z nich zachowywały jednak swoją odrębność kulturową, językową i religijną. W czasach Rzeczypospolitej Obojga Narodów Polska znana była w Europie jako państwo, w którym tolerowano obecność przedstawicieli różnych wyznań i religii a także grup różnego pochodzenia etnicznego.
Po utracie bytu państwowego wskutek rozbiorów, istotne stało się przede wszystkim podtrzymywanie poczucia jedności narodowej Polaków. Różnice etniczne i językowe stały się wówczas mniej ważne, niż poczucie wspólnoty narodowej. Paradoksalnie, chociaż nie istniało wówczas państwo polskie, można uznać, że to właśnie sytuacja zagrożenia bytu narodowego spowodowała, ze wówczas to właśnie ukształtował się naród polski w dzisiejszym znaczeniu tego słowa[potrzebne źródło]. Dzięki temu możliwa była odbudowa państwa polskiego w r. 1919 i powtórne scalenie części, należących przez ponad 100 lat do różnych zaborców.
Obecnie, oprócz ok. 37 mln Polaków zamieszkałych w Polsce, jak się ocenia, do 20 mln osób polskiego pochodzenia żyje poza granicami państwa.
Nazwa
Nazwa "Polacy" a także "Polska" wywodzi się od nazwy wczesnośredniowiecznego plemienia Polan. Słowo to, według innej teorii, wywodzi się od słowa plemię – współplemiennik, człowiek związany więzami krwi, mający te same wierzenia[potrzebne źródło]. Niektórzy lingwiści[potrzebne źródło] twierdzą, że być może jest to związane z pierwotną formą organizacji plemiennej – opola, będącego pewną odmianą ludowładztwa z obieralnym władcą, wspólną własnością ziemi i rodem jako podstawą społeczną. Nazwa "polska" jeszcze w XVII w. znaczyła to samo co "polna" np. droga polna to kiedyś droga polska [12]
Związana z plemieniem Polan nazwa 'Polska' ('Polonia') pojawia się stosunkowo późno, dopiero na początku XI w. i za czasów Bolesława Chrobrego oznaczała całe jego państwo (napis "Princes Polonie" występuje na monetach Bolesława Chrobrego).
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Polacy w USA
- ↑ Polacy w Argentynie
- ↑ Polacy w Australii
- ↑ Polacy w Rosji
- ↑ Polacy w Czechach
- ↑ Polacy we Włoszech
- ↑ Polacy w Kazachstanie
- ↑ Polacy w Holandii
- ↑ Polacy w Austrii
- ↑ W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demokratycznego stanowienia o Jej losie, my, Naród Polski - wszyscy obywatele Rzeczypospolitej ... Początek preambuły do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ogłoszono w Dz.U. 1997, NR 78 poz. 483 dnia 2 kwietnia 1997 roku. Pełny tekst konstytucji
- ↑ "Naród jest to trwała wspólnota ludzi utworzona historycznie, powstała na gruncie losów historycznych, kultury, języka, terytorium i życia ekonomicznego, przejawiająca się w świadomości narodowej jej członków" (Wychowanie obywatelskie, Janusz Rulka, Warszawa 2001, wyd. PWN, s. 21)
- ↑ Współczesny Mieszkowi I kronikarz Widukind z Korbei napisał, że Mieszko panuje nad ludem zwanym Licikawiki. W połowie X w. cesarz bizantyjski Konstantyn Porfirogeneta w dziele O zarządzaniu cesarstwem wspomniał pogan znad Wisły zwanych Dicyke a raczej Licyke, byliby to Listkowice (Leszkowice), potomkowie Leszka, dziada Mieszka I. Plemię, czy związek ponadplemienny Lędziców lokalizujemy w rejonie dorzecza Sanu, Wieprza oraz górnego Dniepru. Nazwa ta pochodzi od rzeczownika lęda oznaczającego grunt nieuprawny, nieurodzajny. Nie posiada więc podobnej genezy co 'Polacy'. Tak jak od Polan urobiono nazwę naszych przodków na zachodzie tak od Lędziców - na wschodzie. Litewskie 'Lenkas', ruskie 'Lach', węgierskie 'Lengyel'. Etymologicznie również terminem zaczerpniętym od polny, pola, teren otwarty określa się region Kampania we Włoszech, oraz Szampania we Francji.
