Wikipedysta:Tdc6502/brudnopis
Z Wikipedii
ppłk mgr inż. Grażyna (Władysława) Lipińska, pseudonimy: "Danuta" oraz "Lechuta" (ur. 12 kwietnia 1902 w Warszawie na tzw. Walicowie, zm. 30 listopada 1995 w Warszawie). Jej dowódcą była Gen. bryg. Maria Wittek.
Kobieta niezwykłej odwagi i hartu ducha. Szczególne bogactwo życiorysu stawia ją w pierwszym szeregu polskich bohaterek narodowych.
Warszawskie Towarzystwo Przyjaciół Grodna zabiegało o nazwanie jednej z warszawskich ulic imieniem ppłk Grażyny Lipińskiej - jak dotąd bezkutecznie.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
ppłk mgr inż. Grażyna (Władysława) Lipińska, ur. 12 kwietnia 1902 w Warszawie na tzw. Walicowie - dziś ulica w centrum stolicy. Matka Anna Skarbek-Sokołowska, była literatką i pochodziła z rodu o wielowiekowej tradycji patriotycznej. Ojciec inź. Witold Sokołowski był wynalazcą i racjonalizatorem - pochodził z ziemiańskiej rodziny z Kujaw.
(o siostrze i bracie !!!!!!!!!)
[edytuj] Lata młodości
W 1918 roku zamieszkała wraz z ojcem (inż. Witold Sokołowski) we Lwowie. Do VII klasy Państw. Żeńskiego Gimnazjum im. J. Słowackiego. Mając 16 lat brała czynny udział w Obronie Lwowa - początkowo, jako harcerka, a następnie żołnierz Polskiej Organizacji Wojskowej.
==> sprawdzić "Polska Organizacja Wojskowa Górnego Śląska" !!!!! <-- zobacz to !!!!
Maturę zdaje w Zakopanem i rozpoczyna studia na Uniwersytecie Jagiellońskim w dziedzinie fizyki i chemii.
[edytuj] I wojna światowa
W 1921 roku przerywa studia, aby wziąć udział w III Powstaniu Śląskim.
[edytuj] Okres międzywojenny
Jesienią przenosi się do Warszawy i rozpoczyna studia na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej. Praktykę studencką odbywała w prywatnej fabryce farmaceutycznej w Grodzisku Mazowieckim, której współwłaścicielem był przyszły rektor Politechniki Warszawskiej - prof. Józef Zawadzki.
W tym czasie wraz z ojcem pracowała nad konstrukcją automatycznego sprzęgła do wagonów, które miało gwarantować bezpieczeństwo pracownikom koleii (ręczne łączenie wagonów często kończyło się śmiertelnym wypadkiem). Prace były prowadzone pod nadzorem Międzynarodowej Unii Kolejowej.
Studia ukończyła w 1928 roku - jako jedna z pierwszych kobiet. Później ukończyła jeszcze studia Pedagogiczne na Uniwersytecie Warszawskim. W tym czasie między innymi uczyła fizyki i chemii w liceum im. Stefana Batorego.
W 1938 organizacje kobiece - do których należała - wysunęły jej kandydaturę na posła do sejmu. W związku z tym, przygotowała program rozwoju szkół polskich i proponowała zakładanie szkół z językiem białoruskim.
[edytuj] II wojna światowa
Wojna zaskoczyła ją w Grodnie, gdzie natychmiast włączyła się w obronę miasta. PWK - Przysposobienie Wojskowe Kobiet - mianowało ją komendantką Pogotowia Społecznego na terenie Grodna i ziemi grodzieńskiej. Komendant Grażyna Lipińska była jedną z najaktywniejszych organizatorów obrony tego miasta. W Grodnie cudem przeżyła własną egzekucję kiedy wycelowano w nią 12 karabinowych luf. Tam też zasłynęła heoricznym czynem uwolnienia 12 letniego chłopca (Tadzik Jasiński) przywiązanego do sowieckiego czołgu.
Jak wpominała: z miast kresowych - tylko Grodno broniło się najdłużej - t.j. 20, 21 i 22 września.
Aresztowana już w listopadzie 1939 roku za obronę Grodna i w marcu 1940 roku przetransportowana do mińskiego więzienia. W styczniu 1941 roku otrzymuje wyrok 10 lat łagrów i 15 lat zesłania. W czasie pobytu w więzieniu koncentruje się na cierpieniu współtowrzyszek niedoli, dzieląc się żywnością, której jak każdy miała niewiele. W tych warunkach organizoawła im pomoc, uczyła historii Polski oraz modliła się z nimi.
Spędziła 20 miesięcy w sowieckich więzieniach.
W czerwcu 1941 r., kiedy Niemcy zaatakowali Sowietów - otwarto wiezienie w Mińsku, w którym przebywała i wraz innymi pędzono ją pod konwojem sowieckim - w stronę Smoleńska tzw. traktem mochylewskim. Wycieńczeni głodni wiezniowie "maszerowali" wśród płonących domów i gruzów, jeśli padali - byli natychmiast zabijani. Wraz kilkoma osobami ucieka przez lasy i mokradła, chroniąc się przed żołdactwem zbierającym rozpierzchłych więźniów. Ucieczkę opóźnia szukając uciekinierów, którzy mogą potrzebować pomocy.
Po powrocie napisze: Zawiadamiam wszystkie matki Polki, Litwinki, Białorusinki, że w owe dni 24, 25 i 26 czerwca 1941 r. na trakcie mohylewskim padło z rąk Moskwy tysiące bezbronnych ich synów i córek. Padli w znoju, trudzie, głodni i spragnieni. Hańba tej zbrodni na wieczność zaciąży na historii Rosji.
[edytuj] Działalność w AK na Kresach Wschodnich
Pieszo dociera do Małkini, koleją pokonuje drogę do Warszawy. Po powrocie natychmiast dzięki swej siostrze już w styczniu 1942 roku zostaje członkiem Związku Walki Zbrojnej - po przekształceniu 14 lutego 1942 roku zostaje żołnierzem Armii Krajowej. Oficerską, akowską przysiegę składa w kościele św. Krzyża w Warszawie. W tym czasie oficjanie uczy w dwu szkołach zawodowych i na tajnych kompletach wykada fizykę i chemię w liceum im. B.Prusa i im. Marii Curie-Skłodowskiej w Warszawie.
W kwietniu 1942 r. po 3 miesięcznym przeszkoleniu wojskowym - otrzymuje stopień kapitana i zostaje oddelegowana do pracy wywiadowczej na Wschodzie.
Wówczas na tym terenie funkcję zastępcy szefa Ekspozytury Mińskiej pełnił kpt. Józef Świda, następnie po jego aresztowaniu przez hitelowców - funkcję tę przejął kpt. Julian Zieliński. Dowództwo AK wiedząc, że interesują się nim Niemcy - mianuje na jego miejsce Panią Grażynę Lipińską, która zostaje szefem Ekspozytury Białoruskiej Wywiadu Dalekosiężnego Komendy Głównej AK z siedzibą w Mińsku Białoruskim. Jej teren działania sięgał aż do frontu niemieckiego, który w latach 1941 i 1942 - zajął całą Wschodnią Białoruś i docierał w pobliże Moskwy.
Wzorowo zorganizowała wywiad na ziemi mińskiej. Utrzymywała stały kontakt z IV odcinkiem dywersji AK "Wachlarz". Tę działalność oceniono bardzo wysoko - szczególnie jej odwagę oraz brawurę. Latem 1944 r. siatka wywiadowcza wycofuje się przed Armią Czerwoną i kapitan Grażyna otrzymuje propozycję przerzucenia Jej wraz z innymi do Warszawy. Z propozycji tej rezygnuje (już po raz drugi), co w latach 90. komentowała: nie mogłam pozostawić miejscowych Polek, które mnie zufały.
W lipcu 1944 r. kiedy sowieci przejęli władzę natychmiast została ponownie aresztowana przez NKWD i oskarżona o szpiegostwo na rzecz Anglii i pomoc Niemcom. Została skazana na sześć lat łagrów. Osadzona w Mińskim więzieniu, gdzie przebywała do grudnia 1944 roku, następnie transportem wysłano ją do więzień przejściowych w Orszy i Gorkim. W lutym 1945 przetransportowano ją do obozu "Suchobezwodna" w kompleksie obozowym Unżłag w rejonie linii kolejowej Gorki-Kirow.
[edytuj] Okres powojenny
W maju 1945 roku wznowiono śledztwo w moskiewskiej Łubiance, gdzie oskarżono ją o pracę na rzecz wywiadu angielskiego i w czerwcu 1945 roku wraca do "Suchobezwodnoj".
Już w styczniu 1946 roku ponownie wraca do Moskwy i zostaje osadzona w Łubiance, później trafia do Mińskiego więzienia.
W 1951 r. Wojskowy Trybunał Okręgu Białostockiego (test !!!!) oskarża Ją o działalność w AK i skazuje na 25 lat spec-łagrów.
Przetrwałą dramatyczne śledzstwa - została zesłana dożywotnio do katorżniczej pracy w wielu spec-łagrach i w tajdze syberyjskiej - Workuta. Przeżyła koszmar pobytu w więzieniach: Orszy, Gorkim, Bracku, Suchobezwodnej, Ozierłag i wielu innych, ktrych nie znajdziemy na mapach. Przewożona w bydlęcych wagonach przez Europę po Azję - od Workuty po Wilno (dawne ZSRR) w nieogrzanych wagonach, przy niewyobrażalnie niskich temperaturach. Te perygrynacje - ratowały Ją od śmierci z przepracowania i głodu. W tak nieludzkich warunkach przyszło Jej żyć 12 lat, gdzie traktowano Ją szczególnie okrutnie - uznając Ją za polityczną. Dzięki staraniom matki opuściła specłagry w 1956 roku. )
[edytuj] Nazwać .......................
W 1980 Pani Grażyna Lipińska (mając 78 lat) wstępuje do NSZZ „Solidarność” - Politechniki Warszawskiej.
W 1988 w Paryżu w Wyd. "Editions Spotkania" wydana została książka Pani Grażyny Lipińskiej pt. "Jeśli zapomnę o nich..." (jest to zdanie z III cz. "Dziadów" A. Mickiewicza, które w całości brzmi: "Jeśli zapomnę o nich, Ty, Boże na niebie, zapomnij o mnie"). Jest to monografia opisująca Obronę Grodna 1939 oraz wspomnienia lat katorgi w spec-łagrach. Autorka otrzymała od ww wydawnictwa roczne stypendium na pobyt w Londynie, gdzie miała dostęp do wojskowych archiwów angielskich.
Za swą książkę ppłk Grażyna Lipińska została odznaczona w Londynie i w Nowym Yorku. Londyńskie „Wiadomości Literackie” w 1989 roku – uznały książkę Pani Grażyny – najlepszą książką roku. W Polsce otrzymała nagrodę fundacji im. Jerzego Łojka.
w 1992 roku została nominowana do stopnia generała, ale prawo wojskowe nie przewidywało dwóch nominacji generalskich w jednym czasie. Dlatego ze względu na wcześniejszą datę urodzenia, nominację tę przyznano Pani Marii Wittek. Niestety do tej nominacji nie powrócono za życia Pani Grażyny Lipińskiej.
Jeszcze za życia (!) 17 Rozwadowska Drużyna Harcerska (ZHR w Stalowej Woli) przyjęła imię Pani Grażyny Lipińskiej.
W maju 1995 roku z okazji uczczenia 204 rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja 1791 r. w sali im. Porczyńskich, pan Jerzy Myrcha klęcząc (przed stojącą Panią Grażyną) wręczał order „Polonia Mater Nostra Est” (przyznawany przez Fundację Pamięci Narodu Polskiego).
Uhonorowana także wieloma dyplomami.
Niedoszły generał Grażyna Lipińska odeszła na spotkanie ze swoimi śp. podwładnymi w dniu 30 listopada 1995 roku. Po raz pierwszy po roku 1989 wartę przy jej grobie pełnili oficerowie.
W przedsionku kościoła św. Katarzyny na Służewie (ul. Fosa 17 Warszawa) jest tablica poświęcona Pani Grażynie Lipińskiej, gdzie wyryte są słowa: „Rodacy proście Boga o opiekę nad Polską”.
[edytuj] Odznaczenia
Pani ppłk Grażyna Lipińska została wyróżniona wieloma odznaczeniami wojskowymi i cywilnymi:
- Krzyż Obrońców Lwowa
- Krzyż „Obrońcy Ojczyzny 1918-1921”
- Krzyż Grodzieński „12 Listopad 1918”
- Medal X lat Niepodległości Polski, „1918-1928”
- Krzyż Walecznych „Na Polu Chwały 1920”
- Krzyż „Partyzantom 1939-1945”
- Krzyż Kawalerski Orderu "Virtuti Militari"
- Krzyż „Armia Krajowa Akcja Burza”
- Krzyż Sybiraków „Sybir”
- Krzyż „1939 – Armia Krajowa - 1945”
- Krzyż Kawalerski Orderu "Polonia Restituta"
- Medal Złota odznaka „NSZZ Solidarność” Politechnika Warszawska
- Medal „Polonia Mater Nostra Est”
Jako szczególne wyróżnienie Pani Grażyna traktowała Krzyż wykonany przez więźniów na Syberii - z dedykacją „Dla Grażyny Lipińskiej”.
Otrzymała także:
- "Dyplom Jubileuszowy 1886-1986" - Polskiego Towarzystwa Historycznego
[edytuj] Ciekawostki
- Pani Grażyna Lipińska praktykę studencką odbywała w prywatnej fabryce farmaceutycznej w Grodzisku Mazowieckim, której współwłaścicielem był przyszły rektor Politechniki Warszawskiej - prof. Józef Zawadzki, ojcec Tadeusza - "Zośki".
[edytuj] Zobacz też
Lipińska, Grażyna Lipińska, Grażyna Lipińska, Grażyna Lipińska, Grażyna Lipińska, Grażyna Lipińska, Grażyna Lipińska, Grażyna Lipińska, Grażyna Lipińska, Grażyna Lipińska, Grażyna Lipińska, Grażyna Lipińska, Grażyna Lipińska, Grażyna Lipińska, Grażyna Lipińska, Grażyna Kategori:ZSRR Lipińska, Grażyna Lipińska, Grażyna Kategori:Białoruś Kategori:Szpiedzy Kategori:Dywersja Lipińska, Grażyna Kategori:Wydarzenia 1980 Lipińska, Grażyna Lipińska, Grażyna Lipińska, Grażyna
>>>>>>>> !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! http://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Kategorie
[edytuj] Inne
Linki do dokladnego sprawdzenia:
- obrona Grodna 1939
- agresja ZSRR na Polskę 1939
- wojna polsko-bolszewicka
- kampania wrześniowa
- 20 września
- wojna w Polsce - rok 1939
- konflikty zbrojne w historii Polski
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- Łubianka (Moskwa)
- stalinowskie represje wobec ludności polskiej 1939-1946
Moze cos do Grodno.
linki do dodania:
- Kategoria:II_Rzeczpospolita|II Rzeczpospolita]]
