Typ uralski
Z Wikipedii
Typ uralski – typ antropologiczny gatunku Homo sapiens odmiany europeidalnej rasy górnopaleolitycznej
Pochodzenie nazwy:
Od pierwotnego miejsca rozsiedlenia tego typu (okolice gór Ural). Inne nazwy: typ Ladogan (Coon) typ laponoidalny (błędna klasyfikacja), ugro-fiński (jego charakterystyka pasuje raczej do pierwotnego niż obecnego typu uralskiego), rasa wschodnia (łącznie z podtypem Neo-Danubian).
Charakterystyka antropologiczna:
Przykład fotograficzny:
- [1] Rosja, Republika Komi
- [2] Wołyń (Ukraina),
- [3] Łotwa,
- [4] przykład rekonstrukcji pierwotnego mezocefalicznego typu wschodnio-paleolitycznego,
- wzrost średni, rzadziej niski;
- budowa krępa, z tendencjami do otyłości;
- indeks cefaliczny: czaszki najczęściej sub-bracycefaliczne do brachycefalicznych, rzadko mezocefaliczne;
- wielkość czaszki mała, rzadziej pośrednia;
- czoło pionowe lub lekko pochyłe, szerokie, niezbyt wysokie;
- twarz krótka i szeroka, do bardzo szerokiej; mocno wystające na boki kości policzkowe (łuki jarzmowe), często mocno spłaszczona;
- kształt twarzy: kwadratowa do okrągłej (częściej u kobiet);
- dolna szczęka szeroka, dość wydatna;
- dystans między oczodołami duży;
- oczodoły niskie do bardzo niskich;
- oprawa oka: niska szpara oczna, ułożona poziomo, rzadziej skośnie ku górze; górna fałda powiekowa silnie nawisająca na całej szerokości szpary ocznej (co spowodowane jest warstwą tkanki tłuszczowej na górnej powiece), z rzadka opada tylko na wewnętrznych końcach szpary ocznej (tzw. fałda mongolska);
- nos: mały; krótki i szeroki; słabo wydatny; grzbiet nosa szeroki i często spłaszczony;
- nasada nosa zazwyczaj niska i szeroka;
- skrzydełka nosa szeroko do średnio rozchylonych;
- profil nosa z reguły wklęsły, rzadziej prosty;
- koniuszek nosa gruby, zaokrąglony, często mocno zadarty w górę;
- kolor włosów: najczęściej ciemno- lub średniobrązowe, rzadko czarne, dość liczna jasnowłosa mniejszość (co nie świadczy o wpływie nordycznym, jasny kolor wykształcił się u nich niezależnie, bądź świadczy o wspólnym pokrewieństwie z zachodnimi typami górnopaleolitycznymi);
- kształt włosów: proste;
- kolor oczu: przeważnie ciemne ale dość często jasne;
- kolor i właściwości skóry: jasna, o odcieniu żółtawym, gruba,
- zarost i owłosienie ciała u mężczyzn, skłonność do łysienia: przeważnie rzadki zarost i słabe owłosienie ciała, słaba skłonność do łysienia.
Inne uwagi:
Pochodzi generalnie od typu wschodnio-górnopaleolitycznego zamieszkującego w starożytności tereny płn-wschodniej Rosji i płn-wsch. Finlandii i państw nadbałtyckich. Był on średniego wzrostu; pośredniogłowy; o dużej czaszce, szerokiej i spłaszczonej twarzy; szerokim i krótkim nosie; oczodołach szeroko rozstawionych i bardzo niskich.
Zaliczał się do wschodniego odłamu rasy górno-paleolitycznej. Prawdopodobnie o częściowo jasnej pigmentacji. Zmieszał się on później z typem laponoidalnym, co związane było z sąsiedztwem Lapończyków od północy. Według Coona wystąpiła też mieszanka z krótkogłowym typem mongoloidalnym, ale w świetle ostatnich badań tzw. cechy "mongoloidalne" wykształciły się u typu uralskiego niezależnie i nie ma to związku z domieszkami ludów azjatyckich. Prawdopoodobnie wpływ Lapończyków spowodował, że ten pierwotnie mezocefaliczny typ jest obecnie krótkogłowy lub sub-brachycefaliczny. Cechami "mogoloidalnymi" są silnie wystające kości policzkowe (ściślej łuki jarzmowe) i występujące nierzadko lekko skośne oczy. Spłaszczenie twarzy wskazuje raczej na pokrewieństwo z typami Brünn i Borreby. Zadarty do góry, szeroki koniuszek nosa ma swe źródło raczej we wpływie Lapończyków niż wspólnym pochodzeniu z wspomnianymi północno-zachodnimi typami górno-paleolitycznymi. Lapończycy są też zapewne odpowiedzialni za występowanie obecnie mniejszych czaszek u tego typu.
Szacunkowa liczebność typu uralskiego (w procentach ogółu ludności danego kraju):
- Białoruś, Ukraina,Rosja (część europejska), głównie płn-wsch. Rosja 35%
- Polska 5%
- Finlandia i kraje bałtyckie 5%
Zobacz też: typologia antropologiczna.