Typ laponoidalny
Z Wikipedii
Typ laponoidalny - typ antropologiczny gatunku Homo sapiens odmiany europeidalnej rasy górnopaleolitycznej.
Spis treści |
[edytuj] Pochodzenie nazwy
Od Lapończyków, będących jedynymi przedstawicielami tego typu. Często błędnie stosowany do typu uralskiego.
[edytuj] Charakterystyka antropologiczna
- Przykłady:
- Laponia
- wzrost bardzo niski do niskiego;
- budowa słaba; krótkie nogi, relatywnie długi tułów i ręce;
- indeks cefaliczny czaszki: bardzo brachycefaliczna (powyżej 85 C.I.), co wynika z bardzo małej długości i dość dużej szerokości;
- wielkość czaszki: bardzo mała do małej;
- wysokość czaszki: średnio wysoka;
- kształt czaszki: skrócony jajowaty (widok z góry);
- spłaszczenie obszaru lambdy dość częste;
- czoło wąskie w porównaniu do szerokości na ciemieniu, pionowe, bardzo często o wypukłym profilu, nierzadko występują tzw. guzy czołowe;
- twarz bardzo krótka, szczególnie w dolnej części, dość szeroka; kości policzkowe nie wystają na boki ale do przodu;
- dolna szczęka średnio szeroka, mało wydatna, o małym do bardzo małego dystansie między ustami a końcem podbródka;
- podbródek mały, często wyraźnie zaznaczony, choć cofnięty do tyłu;
- dystans między oczodołami duży;
- oczodoły niskie do bardzo niskich;
- łuki nadoczodołowe brak;
- oprawa oka: wąska szpara oczna; przykryta silnie nawisającą fałdą powiekową górną na całej długości szpary ocznej lub na jej zewnętrznych końcu, rzadko na jej końcu wewnętrznym (tzw. fałda mongolska);
- nos: mały, średnio krótki i szeroki; słabo wydatny, nasada nosa niska, grzbiet nosa nieraz spłaszczony;
- profil nosa wklęsły, rzadziej prosty;
- koniuszek nosa gruby, często mocno zadarty w górę;
- kolor włosów: czarne do ciemno-brązowych;
- kształt włosów: proste do lekko falistych;
- kolor oczu: brązowe do ciemno-brązowych;
- kolor i właściwości skóry: brudno-żółtawa do żółto-brązowej;
- zarost i owłosienie ciała u mężczyzn, skłonność do łysienia:
czystej krwi Lapończycy mają bardzo słaby zarost lub wręcz są go pozbawieni, podobnie z owłosieniem ciała, bardzo rzadko łysieją.
[edytuj] Inne uwagi
Lapończycy to najprawdopodobniej pierwotna ludność płn. Skandynawii.
Choć istnieją teorię że przybyli tu dopiero na przełomie er, z Zachodniej Syberii, przechodząc przez płn-zachodnią Rosję (świadczy o tym na przykład zapożyczenie niektórych słów z języków bałtyckich). W obu przypadkach byliby jednak spokrewnieni z europejskimi typami górno-paleolitycznymi. Szczególnie z uralskim. Z którym według pierwszej teorii sąsiadowaliby od płn-zachodu, a według drugiej od płn-wschodu. I wpłynęli na niego znacznie. A pośrednio, poprzez typ uralski również na podtypy wschodniobałtycki i Neo-Danubian. Co jest omówione dokładniej przy okazji opisu typu uralskiego. Podobieństwo do odmiany mongoloidalnej wynika, nie z przynależności do niej, lecz z wytworzenia się takich cech niezależnie. Na gruncie podobnych warunków klimatyczno-geograficznych. Typ laponoidalny należy do bardzo archaicznego typu odmiany białej. Pokrewieństwo z odmianą mongoloidalną wykluczają: cieńsze i nie tak sztywne jak u mongoloidów włosy, pozbawione najciemniejszego granatowoczarnego pigmentu, bardzo rzadka fałda mongolska, brak wysunięcia kości policzkowych na boki, mniejsza szerokość twarzy.
Postulowany przez niektórych wpływ typu laponoidalnego na alpejski, nie ma pokrycia w faktach. A niektóre podobieństwa, takie jak wklęsły nos, o grubym, zadarty koniuszku wynikają ze wspólnego, datującego się na okres zlodowacenia pokrewieństwa i występują też u typu Brunn i Borreby.
Obecnie Lapończycy są mocno przemieszani z Nordykami (Norwegia, Szwecja), oraz typem uralskim i podtypami wschodnio-bałtyckim i Neo-Danubian (Finlandia, Rosja). Dlatego większość z nich ma jaśniejsze oczy i włosy, nieraz są też średniego wzrostu.
[edytuj] Występowanie
Bardzo nieliczna, kilkudziesięciotysięczna grupa ludności w polarnych rejonach Norwegii, Szwecji, Finlandii i rosyjskiego płw. Kola.