Isfahan (miasto)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Isfahan lub Eşfahān (znany z historii także jako Ispahan, staroperski Aspadana, średnioperski Spahān, pers. اصفهان) - trzecie co do wielkości miasto Iranu, położone ok. 340 km na południe od Teheranu. Stolica prowincji o tej samej nazwie. Populacja: ok. 2 mln.

Miasto leży w oazie na Wyżynie Irańskiej, u stóp łańcucha górskiego Zagros na wysokości 1590 m n.p.m.. Współrzędne geograficzne: 32°38' N 51°29' E. Isfahan położony jest na przecięciu szlaków północ-południe oraz wschód-zachód. Temperatury wahają się między 2° a 28°C.

Główny plac Isfahanu - Naghsh-i Jahan (pers. ميدان نقش جهان maidaan-e naqsh-e jehaan) zwany obecnie placem Imama - jest wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Isfahan, plac Naghsh-i Jahan

[edytuj] Historia

Odkrycia archeologiczne świadczą, że Isfahan był osadą zamieszkałą już w okresie paleolitu. Miasto odgrywało istotną rolę w okresie państwa Medów, a także w późniejszych okresach imperium Perskiego.

Po podboju arabskim miasto przestało odgrywać istotną rolę aż do czasu rządów Abbasydów w ramach Kalifatu Bagdadu, kiedy odzyskało status stolicy. W XIII w. i XIV w. miasto zostało splądrowane przez Mongołów.

Czasy świetności nadeszły dla Isfahanu w XVI w., gdy szach Abbas I Wielki z dynastii Safawidów ustanowił w tym mieście stolicę Imperium Perskiego. W ówczesnych czasach było to jedno z największych miast świata, zamieszkałe przez ponad milion osób. Funkcjonowały w nim: 163 meczety, 48 szkół religijnych, 1801 sklepów i 263 łaźnie publiczne.

[edytuj] Miasto dzisiaj

Dzisiaj Isfahan, poza bezcennymi zabytkami: bulwarami, mostami, pałacami i minaretami, produkuje piękne dywany, tekstylia, stal i rękodzieło. Znajdują się tu eksperymentalne reaktory nuklearne oraz zakłady do produkcji paliwa atomowego i największa w regionie huta stali. Funkcjonuje międzynarodowy port lotniczy, a miasto kończy budowę pierwszej linii metra. Isfahan ma wielką rafinerię naftową i wojskową bazę lotniczą. W pobliżu znajduje się siedziba HESA [1], najbardziej zaawansowane zakłady lotnicze w Iranie, gdzie produkuje się IR.AN-140.

Metropolia Isfahan obejmuje miasta: Nadżaf-abad, Khaneh Isfahan, Chomeini-szahr, Szahin-szahr, Zarrin-szahr i Fulad-e Mobarakeh.

[edytuj] Isfahan w kulturze światowej

Sława tego miasta skłoniła muzyka jazzowego Duke'a Ellingtona do napisania piosenki pod takim tytułem. To miasto jest areną wydarzeń opisanych w powieści Medicus Noah Gordon. Istnieje też typ dywanu perskiego o nazwie Isfahan.