Karol Sęk
Z Wikipedii
Karol Sęk (ur. 21 października 1893 r. w Brwinowie koło Warszawy, zm. 7 czerwca 1952 r. w komunistycznym więzieniu na Mokotowie w Warszawie) – oficer służby stałej Wojska Polskiego (major), członek Tajnej Armii Polskiej, Konfederacji Zbrojnej, Narodowej Organizacji Wojskowej, Narodowych Sił Zbrojnych i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, komendant Okręgu Podlaskiego NZW, ps. "Rolka", "Jakub".
Spis treści |
[edytuj] Młodość
Uczęszczał do III Gimnazjum Rządowego w Warszawie. W 1909 r. zorganizował antyniemiecką manifestację w rocznicę strajku polskich dzieci we Wrześni, podczas której zerwał i podeptał godło z siedziby konsulatu niemieckiego. Za karę został wydalony ze szkoły i osadzony na 11 miesięcy w Cytadeli. Po wyjściu na wolność podjął pracę na kolei, jednocześnie ucząc się w domu. Pod koniec 1911 r. został zwolniony z pracy na skutek interwencji carskiej policji politycznej Ochrany. Wyjechał następnie na Ukrainę, gdzie przy pomocy działaczy PPS znalazł pracę w Kijowie, a następnie Humaniu. W 1914 r. udał się na Kaukaz, chwytając się różnych zajęć. Jeszcze w tym samym roku powrócił do Warszawy.
[edytuj] I wojna światowa i służba w 2. Korpusie Polskim w Rosji
W początkowym okresie I wojny światowej został aresztowany przez Rosjan i uwięziony w więzieniu w Smoleńsku. Następnie wcielono go do armii rosyjskiej. W Smoleńsku ukończył szkołę podoficerów artylerii. Przydzielony do 5. baterii 52. górskiej brygady artylerii polowej, został skierowany na front w Karpaty. Za męstwo w walkach dostał medal św. Jerzego. Po wybuchu w Rosji rewolucji lutowej wstąpił do 2. Korpusu Polskiego, w którym służył w IV brygadzie artylerii. Podczas bitwy pod Kaniowem 11-12 maja 1918 r. został ranny, a następnie wzięty do niewoli niemieckiej. Zbiegł z transportu kolejowego (ponownie ranny) i dołączył do tworzącej się 4. Dywizji Strzelców Polskich gen. Lucjana Żeligowskiego. W styczniu 1919 r. mianowano go dowódcą 2. baterii I dywizjonu artylerii; uczestniczył w bitwach z bolszewikami pod Odessą i Tyraspolem. Następnie pieszo przedostał się do Polski.
[edytuj] Lata 1919-1920
Wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego. Walczył z Ukraińcami podczas ataku wojsk polskich na Jazłowiec-Halicz. Ukończył podchorążówkę artylerii w stopniu podporucznika. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920; walczył m.in. na przedmościu warszawskim w sierpniu 1920 r. jako oficer 9. baterii 19. Pułku Artylerii Lekkiej w składzie 1. Dywizji Litewsko-Białoruskiej. Został odznaczony Krzyżem Walecznych za "odwagę i zimną krew" wykazane 15 sierpnia 1920 r. w bitwie pod Radzyminem. Brał udział w dalszych walkach Dywizji pod Lidą, Wilnem i Rykontami.
[edytuj] Okres międzywojenny i kampania wrześniowa 1939 r.
Od 1921 r. pracował w PKU-Wilno jako urzędnik ds. specjalnych. Od połowy lat 20. był szefem ekspozytury Oddziału II Sztabu Generalnego WP w Wilnie. Jednocześnie podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Wileńskim. Ukończył szkołę podchorążych piechoty wyróżniony pamiątkową szablą. W 1930 r. przeszedł w Warszawie specjalny kurs wywiadu i kontrwywiadu. Od 1933 r. był szefem placówki wywiadowczej w Siedlcach. Doprowadził do schwytania wielu agentów sowieckich i niemieckich. Brał udział w wojnie obronnej 1939 r. w obronie Wilna i obronie Grodna. Dostał się do niewoli sowieckiej, ale nierozpoznany przez NKWD jako oficer po kilku dniach uciekł z obozu jenieckiego.
[edytuj] Konspiracja antyniemiecka
W czasie okupacji niemieckiej zaangażował się w działalność konspiracyjną. Początkowo współorganizował tajne struktury IV Okręgu Tajnej Armii Polskiej na Podlasiu. Następnie został szefem lokalnej komórki wywiadu. Wraz z TAP przeszedł do Konfederacji Zbrojnej, a potem do Narodowej Organizacji Wojskowej. Od końca 1942 r. był członkiem Narodowych Sił Zbrojnych, w których pracował w komórce wywiadu i kontrwywiadu Okręgu XII Podlaskiego. Trzykrotnie był aresztowany przez Niemców, ostatecznie trafił do obozu koncentracyjnego na Majdanku, z którego po kilku miesiącach został zwolniony. Opracował plan odbicia z więzienia siedleckiego kilku oficerów NSZ, w tym komendanta Okręgu XII, ppłk. Stanisława Miodońskiego ps. "Sokół", a następnie współdziałał w jego realizacji.
[edytuj] Konspiracja antykomunistyczna
Po wkroczeniu do Siedlec Armii Czerwonej został aresztowany przez NKWD i wywieziony do łagru filtracyjnego nr 283 w Stalinogorsku pod Smoleńskiem. Po powrocie do Polski w 1945 r. zaangażował się w antykomunistyczną działalność konspiracyjną w ramach Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Był zastępcą, a od kwietnia 1946 r. pełnił funkcję komendanta Okręgu Podlaskiego NZW. Zorganizował 3 oddziały Pogotowia Akcji Specjalnej. W grudniu 1950 r. został aresztowany przez UB. Po brutalnym śledztwie w więzieniu przy ul. 11 Listopada w Warszawie został skazany na śmierć. Stracono go 7 czerwca 1952 r. w więzieniu mokotowskim.
W 1998 r.został zrehabilitowany. Miejsce jego pochówku do dziś jest nieznane.
Był odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Walecznych.
