Lucjan Żeligowski

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Lucjan Żeligowski
'

Życie	Generał broni
Urodził się	17 października 1865 Oszmiana, Białoruś
Zmarł	9 lipca 1947 Londyn
Kariera
W służbie od	1885 (armia rosyjska)
Pełniona funkcja	Dowódca Frontu Litewsko-Białoruskiego Przywódca Litwy Środkowej, Inspektor Armii w Warszawie Minister Spraw Wojskowych, Poseł na Sejm, Członek Rady Narodowej RP
Główne wojny i bitwy	Wojna rosyjsko-japońska, I wojna światowa, Wojna polsko-ukraińska, Wojna polsko-bolszewicka, Kampania wrześniowa, II wojna światowa
Odznaczenia

Lucjan Żeligowski (ur. 17 października 1865 w Oszmianie - zm. 9 lipca 1947 w Londynie) - gen. broni, polski dowódca wojskowy.

Był synem Gustawa - powstańca z 1863 i Władysławy z Traczewskich. Ojciec wraz z matką został zesłany z udział w powstaniu styczniowym na Syberię, skąd już nie powrócili. Lucjan Żeligowski był wychowywany przez ciotkę Katarzynę mieszkającą w Żupranach. Tam uczęszczał do szkoły gminnej. Następnie do gimnazjum klasycznego w Wilnie.

Po uzyskaniu matury w 1885 roku wstępuje do szkoły junkrów I stopnia w Rydze, kształcącej oficerów piechoty Armii Rosyjskiej, szkołę tę kończy w 1888 roku uzyskując pierwszy stopień oficerski. Uczestnik wojny rosyjsko-japońskiej 1904-1905 w stopniu kapitana. Następnie pełni służbę w Rostowie nad Donem.

W chwili wybuchu I wojny światowej w stopniu podpułkownika jest dowódcą batalionu a w 1915 awansowany do stopnia pułkownika i zostaje mianowany dowódcą 261 pułku piechoty. Gdy 9 września 1915 roku rozpoczęto formowanie jednostki polskiej przy armii rosyjskiej – Polskiej Brygady Strzelców na własną prośbę przechodzi do brygady, gdzie zostaje dowódcą batalionu. W czerwcu 1916 roku Polska Brygada Strzelców osiąga gotowość bojową i 27 lipca 1916 roku przechodzi chrzest bojowy forsując rzekę Szczarę. W styczniu 1917 roku na bazie Polskiej Brygady Strzelców rozpoczęto organizowanie Dywizję Strzelców Polskich i Żeligowski zostaje dowódcą 1 pułku tej dywizji. W czerwcu 1917 roku pułk ten wyróżnił się w walkach na froncie galicyjskim pod Husiatynem.

Po rewolucji lutowej w 1917 r. w związku z wzrostem nastrojów rewolucyjnych w armii rosyjskiej nastąpiła reorganizacja Polskiej Dywizji Strzelców w 1 Korpus Polski a płk. Żeligowski został ponownie skierowany do armii rosyjskiej. Wkrótce jednak wraca do niego i zostaje dowódcą 1 Dywizji Piechoty. Po wybuchu rewolucji październikowej dochodzi do konfliktu pomiędzy nim a dowódcą I Korpusu Polskiego gen. Józefem Dowborem-Muśnickim, który opowiedział za poparciem rosyjskiego Rządu Tymczasowego a Żeligowski uważał że polskie jednostki powinny zostać neutralne wobec konfliktu w Rosji. W wyniku tego konfliktu wiosną 1918 roku gen. Dowbor-Muśnicki usuwa go z zajmowanych stanowisk.

Żeligowski wyjeżdża wtedy do Kijowa gdzie wchodzi w skład Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego (Naczpol), który prowadzi rozmowy z francuską misją wojskową na temat tworzenia jednostek polskich we Francji i Rosji. Po uzyskaniu pomocy ze strony Francji rozpoczęto formowanie tzw. Błękitnej Armii gen. Hallera. Żeligowski w dniu 3 lipca 1918 roku zostaje mianowany przez gen. Józefa Hallera dowódcą Wojska Polskiego na Wschodzie i awansowany do stopnia generała-podporucznika.

W tworzonych w Rosji jednostek powstała w 1918 r. na Kubaniu 4 Dywizja Strzelców Polskich, na czele której stanął Żeligowski. W kwietniu 1919 dywizja weszła w skład francuskiego korpusu interwencyjnego. W kwietniu i maju 1919 roku prowadziła ona walki z jednostkami Armii Czerwonej i wraz z korpusem wycofała się do Odessy, skąd przeszła do Besarabii. 23 maja 1919 roku dywizja została wycofana z linii frontu a następnie skierowana do Polski, gdzie przybyła w czerwcu 1919 roku.

Przyjaciel Józefa Piłsudskiego, w Wojsku Polskim był najpierw dowódcą Frontu Litewsko-Białoruskiego, potem grupy operacyjnej oraz dowódcą 10 Dywizji Piechoty (1919) w wojnie polsko-bolszewickiej. Od października 1920 r. dowódca 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. Na jej czele w 1920 zajął Wilno i utworzył Litwę Środkową jako samodzielne i niezależne od Polski państwo. Na czas tej operacji "wypowiedział posłuszeństwo" Naczelnemu Wodzowi. W rzeczywistości była to sprytna akcja, której pomysłodawcą był Józef Piłsudski mająca na celu przyłączenie Wilna do Polski. W ówczesnej skomplikowanej sytuacji politycznej państwu polskiemu oficjalne działania zbrojne były bardzo nie na rękę. Do dziś dnia wśród mieszkających na Wileńszczyźnie Polaków jest on symbolem-wielkim polskim patriotą.

W latach 1921-1925 Inspektor Armii w Warszawie, a następnie (1925—1926) minister spraw wojskowych. W 1923 r. został awansowany do stopnia generała broni. Poparł przewrót majowy i powrócił na poprzednie stanowisko. W 1927 przeszedł w stan spoczynku. W 1930 opublikował książkę pt.: "Wojna w roku 1920. Wspomnienia i rozważania".

Jako cywil brał udział w wojnie obronnej w 1939 przy dowództwie Frontu Południowego, po czym przedostał się do Francji, a w 1940 - do Wielkiej Brytanii. Był członkiem Rady Narodowej RP.

Po zakończeniu wojny zadeklarował powrót do kraju, ale w trakcie przygotowań do podróży zmarł 9 lipca 1947 w Londynie. Zgodnie z wolą zmarłego zwłoki przewieziono do Warszawy i pochowano na cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Transport organizował gen. bryg. Stanisław Tatar, wykorzystując tę okazję do przywiezienia do Polski zdeponowanej w Wielkiej Brytanii części zasobów Funduszu Obrony Narodowej.

Był żonaty od 1907 roku z Tatianą Pietrowną, miał z nią bliźnięta: Janinę i Tadeusza.