Rawicz (herb szlachecki)
Z Wikipedii
Rawicz(Rawa, Ursin, Ursowic, Panna na niedźwiedziu, Miedźwiada, Miedźwioda, Niedźwiada, Niedźwieda, Niedźwioda, Rawic, Rawita) - herb szlachecki. Zobacz też: Herb Rawicza.
Rawicz | ||
|
||
Spis treści |
[edytuj] Opis herbu
- Dziewczyna w czerwonej (lub srebrnej) sukni, z rękoma uniesionymi, dosiadająca czarnego niedźwiedzia kroczącego w polu złotym (błękitnym lub czerwonym). Czasem występuje w wersji niepełnej (bez panny).
- Powinna być panna rozczesana, w koronie na głowie, ręce obie do góry rozszerzone i trochę podniesione mająca, w sukni, tylko po ramiona gołe ręce, siedząca na niedźwiedziu czarnym, w lewą tarczy bieżącym, prawa noga przednia jak do biegu podniesiona u niego, w polu żółtym. W hełmie nad koroną między dwiema jelenimi rogami pół niedźwiedzia większe, obróconego w lewą tarczy, jakby siedzącego, nogę przednią spuścił, w prawej różą trzyma. (Kasper Niesiecki, Herbarz, VIII, 97)
[edytuj] Najwcześniejsze wzmianki
Herb w Polsce występujący przed 1109 rokiem. Pierwotnie pochodzący z Lotaryngii, gdzie występuje od 1003. Wedle legendy herb przywędrował tamże z Anglii za sprawą potomków króla Kanuta Wielkiego. Ród Rawitów przybył do Polski prawdopodobnie z Czech w XII wieku, a nazwę herbu z niedźwiedziem wymyślono łącząc ze sobą dwa słowa - czeską nazwę tego rodu - Wrszowcy (łac. Vrsines=Ursines) z nazwą niedźwiedzia (łac. Ursus). Do niedźwiedzia w tarczy herbowej autor XVI-wiecznego herbarza – Bartosz Paprocki dodał odpowiednią legendę. Herb w wyniku unii horodelskiej w 1413 przeniesiony na Litwę.
Zobacz także herbarz Szymona Okolskiego "Orbis Polonus" (1641-1645), T.2., 581-602.
[edytuj] Legenda
Rawa (...) wywodzący się z plemienia czeskiego, gdzie nazywani są Wrszowcami; z powodu zbrodni wiarołomstwa wytraceni z całym ich rodem przez książąt Czech, z wyjątkiem niewielu, którzy uszedłszy do Polski rozrośli się w znakomitą rodzinę. Mężowie surowi, nieustraszeni i okrutni, niektórzy również skłonni do rozlewu krwi, gardzący niebezpieczeństwami. (Jan Długosz, Insignia, 18)
Wawrzyniec Lorek, Bożej nazwany, z familii Rawitów, od Bretysława książęcia czeskiego urażony, że całą jego familią z państw swoich rugował, zabił go, na którego miejsce Borzywoj brat jego rządy czeskie objął, Bożejowi i Mutynie, bratu jego rodzonemu, darowawszy zabójstwo, do łask przywrócił (...), atoli Światopełk książę czeski w roku 1108 Mutynę i z synami dwiema jego, Bożejem i Boraszkiem, także Unisława i Domisława, wszystko to Rawiczanie byli, pozabijać kazał, czym przerażeni drudzy tegoż domu familianci do Polski się wynieśli; przyjął ich mile Bolesław III Krzywousty król Polski i w dobra ich w rawskim województwie opatrzył, gdzie wiele zamków i miast pofundowali i familią swoją w tym kraju rozplenili. (Kasper Niesiecki, Herbarz, VIII, 98-99)
[edytuj] Wszystkie nazwiska
Amszyński, Bagocki, Bakałarowicz, Bandrowski, Bar, Baranowski, Barański, Bąkowski, Bełdowski, Bełzowski, Białonowicz, Biedrzychowski, Biedrzycki, Bielski, Bienieski, Binkbink, Biodra, Biskupski, Bliskowski, Błeszyński, Bocheński, Bogdański, Boguski, Boguskowski, Borowski, Borszczowski, Borychowski, Boryczewski, Borysowski, Boryszewski, Borzewicki, Borzyszewski, Bożewicki, Brabantski, Brośniowski, Bukowski, Bułajewski,Celejewski, Celejowski, Celgowski, Celigowski, Cemechowski, Chobrzański, Chobrzyński, Chociewski, Chodyński, Chodzyński, Chrobrzański, Chrobrzeński, Chroślicki, Cibowicz, Ciecierski, Cielgowski, Cieszycki, Ciszycki, Czekierski, Czekierstki, Czernski, Czerski, Czuryłło, Czysta, Ćwikła, Ćwilichowski, Dalmat, Dąbrowski, Dembiński, Depolt, Depult, Deręgowski, Dergon, Dergoński, Derhun, Derkon, Derkoński, Dębiński, Dobraniecki, Dobroniewski, Dobrzeniecki, Domaniewski, Dorostajski, Drzewicki, Drzewiecki, Duchnowski, Dziczkowski, Dziekoński, Dziewulski, Dzieżkowski, Fagel, Fajgel, Faygiel, Filipecki, Filipicki, Fribes, Gadecki, Gadzicki, Gajecki, Galimski, Galiński, Gano, Ganolipski, Gawiński, Gaworski, Gawroński, Gądecki, Giedowg, Gieszkowski, Głąbkowski, Gniewosz, Godzicki, Gołyński, Gowarczewski, Goworek, Gozdziejowski, Górski, Grabkowski, Grądzki, Grot, Grotowski, Gudkowski, Guszkiewicz, Gut, Gutkowski, Hałuziński, Hołuziński, Homicki, Hrudziewicz, Hudo, Jackowski, Jakubowicz, Jarewski, Jarocki , Jaroszyn, Jarowski, Jasieński, Jasiewicz, Jasilkowski, Jasiński, Jastkowski, Jaszczurowski, Jawojsz, Jawosz, Jawrysz, Jerome, Jeziorkowski, Kalnicki, Kamieński, Kamiński, Karpowicz, Karwowski, Kasprowicz, Kazimierski, Kazimirski, Kiemlicki, Kiemlicz, Kieniewicz, Klimczycki, Kliszowski, Kłoczewski, Kłoczowski, Kłopocki, Kochan, Komorowski, Koniński, Korniłłowicz, Korniłowicz, Kosacki, Kosecki, Kosibski, Kosiecki, Kosiński, Kossacki, Kossecki, Kostro, Kostryc, Koziełkowski, Koziołkowski, Krajoszewski, Krasnowski, Krasowski, Krassowski, Kraszczyński, Kraśnicki, Kruczyński, Krukowski, Krzewski, Krzowski, Krzyczykowski, Krzyszczykowski, Kubeł, Kujawski, Kurosz, Lang, Lasota, Lasotawicz, Lassota, Leniek, Linowski, Lipicki, Lipiński, Łakocki, Łąkocki, Łętowski, Łubkowski, Łubnicki, Łupnicki, Mager, Magier, Makocki, Małgiewski, Mąkocki, Mejnart, Mejsztowicz, Meleniewski, Melgiewski, Melin, Meysztowicz, Męcina, Męciński, Męczyna, Męczyński, Michowski, Miechowski, Miedzikowski, Miedzikowski, Miedzykowski, Mikulczewski, Mikulski, Mikułowski, Minigał, Mitrowski, Mnichowski, Modłkowski, Mońko, Mosiński, Moszyński, Mysłowski, Mystkowski, Nadarski, Nakutowicz, Nasuta, Nasuta, Naszuta, Niedziałkowski, Niemcewicz, Niepiekło, Niesielkowski, Niesułkowski, Nieszczewski, Nieśmiejan, Niszczewski, Noskowski, Nosowski, Nossowski, Nowomiejski, Nowomiescki, Nowomski, Nowowski, Nożewski, Nożowski, Nurzyński, Obelt, Okolski, Okólski z Okoła, Olendski, Olendzki, Oleński, Olęcki, Olędzki, Olęski, Olpiński, Olszewski, Olszowski, Ołdak, Ołdakowski, Oski, Osska, Ostasz, Ostrowski, Oszka, Otrembus, Owsianko, Owsiany, Ożarowski, Ożga, Pachniewski, Pankracki, Paroski, Patawin, Pawełecki, Pękoszewski, Piasecki, Plaskota, Płaskot, Płaskota, Płodziński, Podczaski, Podczaszyński, Poddębski, Poderski, Podkoński, Poraziński, Prandota, Prosiński, Prusieński, Prusiński, Pruszyński, Przyjemski, Przystałowicz, Pukiel, Pukinicki, Pukl, Rabcewicz, Raciborski, Raciborzyński, Radkowski, Radliński, Radomyski, Radziejowski, Radzymiński, Rafał, Rajkowski, Rakacewicz, Rakocy, Rapcewicz, Rawa, Rawicz, Raykowski, Rąblewski, Regulski, Reszczeński, Reszczyński, Rewecki, Rewucki, Reykowski, Rogoliński, Rojek, Rokicki, Rokotnicki, Rososki, Rudzieński, Rudziński, Rusiecki, Ruzdziński, Rybka, Ryczkowski, Rzepiński, Saczyński, Samborzecki, Sączyński, Sib, Siedlecki, Siestrzyński, Skawiński, Skinder, Skowieski, Skubicz, Skubisz, Skubysz, Słupecki, Smiarowski, Smorczewski, Snopek, Snopkowski, Sołomerecki, Sołomereski, Staczek, Staczko, Stanowski, Stocki, Stolnicki, Straszewski, Sulistrowski, Suliszewski, Sum, Swiniowski, Szabliński, Szabrański, Szachłacki, Szaciński, Szczerba, Szczerbanienko, Szczerbań, Szczerbowicz, Szczyciński, Szotarski, Szuliszewski, Szumowicz, Szydłowski, Śmiarowski, Świątnicki, Świerzbiński, Świniowski, Tadajewski, Tadajowski, Talewicz, Tąkiel, Tązowski, Tczyński, Trzciński, Twaróg, Ursyn-Kornułowicz, Ursyn-Niemcewicz, Ursyn-Rusiecki, Urzelowski, Warsz, Warszawski, Warszewski, Węgrzynowicz, Wierciński, Wisimirski, Witanowski, Wojaczyński, Wojatyński, Wojcicki, Wolski, Wołmiński, Wołucki,[Woźnicki], Woźnieński, Wożnieński, Wojciński, Wójcicki, Wóycicki, Wóyciński, Wręcki, Wroczeński, Wrzelowski, Wszeborski, Wyszomierski, Wyszomirski, Zaborowski, Zackowski, Zacnolaski, Zaczek, Zaczkowski, Zaćwilichowski, Zaichowski, Zakaszewski, Załuska, Załuski, Zawada, Zawadowski, Zdembiński, Zdębiński, Zdrzalik, Zdziechowski, Zegrzda, Zegzdra, Zelasowski, Ziemacki, Ziemak, Zołędowski, Żelaskowski, Żelazkowski, Żelazo, Żelazowski, Żelichliński, Żołędowski, Żołękowski, Żwan
[edytuj] Miasta
Ponadto herbem tym podpisuje się wiele miast w Polsce, między innymi: Sawin, Szczekocin, Przysucha, Kętrzyn, Radzyń Podlaski, Adamów, Chełm, Łuków, Węgrów, Kościerzyna, Goniądz, Przemyśl, Rawicz, Tomaszów Mazowiecki, Ożarów, Ożarów Mazowiecki i Margonin
Zobacz też: herbarz, heraldyka, rycerstwo, lista herbów