Tour de Pologne

Z Wikipedii

Logo Wyścigu Stare logo

Tour de Pologne (Wyścig Dookoła Polski) - największy szosowy wyścig kolarski w Polsce; jeden z najstarszych wieloetapowych na świecie. Do 1992 roku jako wyścig amatorski (wyjątkowo w 1974 roku rozgrywany w formule open z udziałem zawodowców); od 1993 roku, po przejęciu organizacji przez Czesława Langa, zawodowy.

Trasa wyścigu liczy ok. 1200 km, choć w przeszłości bywała dłuższa (w rekordowym roku 1953 kolarze musieli pokonać 2311 km). Wyścig wiedzie przez centralno-zachodnie rejony kraju, od terenów nadmorskich po Karkonosze na południu Polski. Od roku 1999 do 2005 wyścig kończyła górska czasówka z metą na Orlinku w Karpaczu. Pokonanie trasy całego wyścigu zajmuje ok. tygodnia.

Spis treści 1 Historia 2 Koszulki 2.1 Koszulki podstawowe 2.2 Koszulki dodatkowe 3 Punkty do ProTour 4 Triumfatorzy Tour de Pologne 4.1 Lista zwycięzców indywidualnej klasyfikacji generalnej 4.2 Lista zwycięzców pozostałych klasyfikacji 1 5 Rekordy 5.1 Wygrane wyścigi: 5.2 Wygrane etapy: 5.3 Etapy w koszulce lidera: 6 Wybrane źródła 7 Zobacz też 8 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Inauguracja miała miejsce w 1928 roku (w dniach 7-11 września) z inicjatywy Towarzystwa Cyklistów w Warszawie oraz gazety Przegląd Sportowy. Na starcie stanęło 71 kolarzy, a najlepszym z nich w Biegu Dookoła Polski (bo tak się wtedy Wyścig nazywał), po przejechaniu prawie 1.500 km. okazał się Feliks Więcek (Bydgoski Klub Kolarski).

Do wybuchu II wojny światowej odbyły się jeszcze cztery edycje narodowego touru, z których dwie - w latach 1937 i 1939 wygrał "Tygrys szos" - Bolesław Napierała.

Pierwsze wyścigi ogromnie różniły się od współczesnych. Etapy były o wiele dłuższe (często na dystansie ok. 300 km), kolarze notorycznie łapali "gumy" na szutrowych drogach, a w celu zaspokojenia głodu przerywali jazdę, by skorzystać z przygotowanych posiłków.

Po wojnie - w roku 1947, dzięki wydawcy prasowemu "Czytelnik", Polskiemu Związkowi Kolarskiemu oraz dziennikarzom, wyścig reaktywowano. Zwycięzcą po przejechaniu zaledwie czterech etapów i 606 km (najkrótszy wyścig w historii WDP) okazał się Stanisław Grzelak (Tramwajarz Łódź). Od tego czasu (aż do połowy lat 90. XX wieku) nie udało się jednak uzyskać wyścigowi odpowiedniej rangi. Na przeszkodzie stanęła postawa władz i faworyzowanie innej imprezy kolarskiej - Wyścigu Pokoju. Z tego okresu warto odnotować: triumfy kolarzy zagranicznych - Włocha Francesco Locatelliego (z roku 1949), Belga Rogera Dierckena (z roku 1960), Hiszpana José Luis Viejo (z roku 1972) oraz Belga André Delacroixa (z roku 1974), najdłuższą edycję wyścigu - 2311 km i 13 etapów (w roku 1953) oraz hat-trick zwycięstw Mariana Więckowskiego (w latach 1954-56), co skopiował dopiero Dariusz Baranowski (w latach 1991-93).

Od 1993 roku rządy nad wyścigiem objął wicemistrz olimpijski z Moskwy - Czesław Lang, co zaowocowało stałym wzrostem prestiżu Touru.

W 1996 roku wyścig został oznaczony kategorią 2.5, co podwyższało znacznie jego rangę, z dotychczasowej kategorii "open".

W 1997 roku podczas Kongresu Międzynarodowej Uniii Kolarskiej w San Sebastian, Tour de Pologne otrzymał kategorię zawodową 2.4 i został zakwalifikowany jako "Wyścig Narodowy" (pierwszy tego typu w krajach Europy środkowo-wschodniej).

W 1999 roku na Mistrzostwach Świata w Weronie Komisja Techniczna UCI awansowała Wyścig do klasy 2.3, a 12 października 2001 roku, podczas kongresu Rady Kolarstwa Zawodowego (Professional Cycling Council), Tour ponownie awansował, otrzymując kategorię 2.2.

W 2005 roku decyzją władz UCI Wyścig został włączony do kolarskiej elity - cyklu wielu imprez nazwanych ProTour. W skład tej wyselekcjonowanej grupy weszły trzy wielkie toury (Grand Tour): Giro d'Italia, Tour de France, Vuelta a España, klasyki Pucharu Świata, wyścigi etapowe kategorii 2.HC (np. Paryż - Nicea, Tour de Suisse), klasyki 1.HC (np. La Flèche Wallonne - Walońska Strzała) oraz kilka wyścigów etapowych, które dotychczas miały niższe kategorie, a dzięki np. dobrej organizacji zostały awansowane do tego grona. Tak się stało właśnie z Tour de Pologne. W sumie w Pro Tour znalazło się 27 imprez, w tym 13 etapowych. Obowiązek startu w nich ma 20 najlepszych zespołów na świecie (ProTeams).

W ciągu kilkunastu lat działań prekursora polskiego zawodowego ścigania - Czesława Langa, amatorska impreza kolarska, znana głównie w krajach komunistycznych, została przekształcona w doskonale zorganizowany profesjonalny wyścig. Zaowocowało to udziałem w nim grup ze ścisłej czołówki zawodowego kolarstwa i gwiazd światowego formatu, choćby Danilo Di Luci (zwycięzcy ProTour 2005), Laurenta Brocharda (zawodowego mistrza świata z 1997), Oscara Freire (mistrza świata z 1999, 2001 i 2004), Serhija Honczara (mistrza świata z 2000), Romansa Vainsteinsa (mistrza świata z 2000), Wiaczesława Jekimowa (mistrza olimpijskiego z 2000), Gianluci Bortolamiego (zwycięzcy Pucharu Świata 1994), Erika Dekkera (zwycięzcy Pucharu Świata 2001), Stefano Garzelliego (zwycięzcy Giro d'Italia z 2000) czy znakomitych sprinterów: Andrusa Auga, Badena Cooke'a, Jaana Kirsipuu i Daniele Bennatiego.

Trzykrotnie Tour de Pologne otrzymał tytuł "Najlepszej Imprezy Sportowej Roku" w Polsce w Plebiscycie Przeglądu Sportowego, w latach 1995, 1996 i 2004.

[edytuj] Koszulki

[edytuj] Koszulki podstawowe

Podczas wyścigu prowadzone są różne klasyfikacje zawodników, najlepszy kolarz w danej kategorii otrzymuje koszulkę jej lidera, w której kontynuuje wyścig na następnym etapie. Te koszulki to:

• żółta koszulka - jedzie w niej lider czasowej indywidualnej klasyfikacji generalnej. Jest nim zawodnik, którego suma czasów zarejestrowanych na poszczególnych etapach, łącznie ze wszystkimi bonifikatami i karami, jest najmniejsza;
• zielona koszulka - jedzie w niej najlepszy kolarz w klasyfikacji górskiej (tzw. góral). Podczas etapów górskich na trasie znajdują się premie górskie kilku kategorii, punkty przyznawane są kilku pierwszym kolarzom w zależności od kategorii;
• różowa koszulka - jedzie w niej najlepszy kolarz w klasyfikacji na najaktywniejszego. W wyścigu przyznawane są punkty za specjalne lotne premie. Na linii premii lotnej trzej pierwsi zawodnicy otrzymują odpowiednio następującą liczbę punktów: 3, 2, 1;
• granatowa koszulka (do 2005 r. biała) - jedzie w niej najlepszy kolarz w klasyfikacji punktowej. W wyścigu przyznawane są punkty za dojechanie na metę na czołowych pozycjach w etapach, jak i za tzw. lotne premie charakterystyczne dla etapów płaskich. Na mecie każdego z etapów 20 pierwszych zawodników otrzymuje następującą liczbę punktów za zajęte miejsca:

Miejsce Punkty 1 20 2 19 3 18 4 17 5 16

Miejsce Punkty 6 15 7 14 8 13 9 12 10 11

Miejsce Punkty 11 10 12 9 13 8 14 7 15 6

Miejsce Punkty 16 5 17 4 18 3 19 2 20 1

Na koniec każdego etapu liderzy tych 4 klasyfikacji są oficjalnie dekorowani koszulkami przez organizatora wyścigu i są zobowiązani jechać w nich kolejnego dnia.

Jeśli ten sam zawodnik będzie liderem więcej niż jednej klasyfikacji, zakłada koszulkę według następującej hierarchii:

1. "Klasyfikacja generalna" (żółta koszulka)
2. "Klasyfikacja górska" (zielona koszulka)
3. "Klasyfikacja na najaktywniejszego" (różowa koszulka)
4. "Klasyfikacja punktowa" (granatowa koszulka)

[edytuj] Koszulki dodatkowe

Obok podstawowych organizator zawodów prowadzi(ł) także dodatkowe klasyfikacje:

obecnie:

• czerwona koszulka - klasyfikacja drużynowa;

w przeszłości:

• niebieska koszulka - klasyfikacja na najwszechstronniejszego;
• biało-granatowa koszulka - klasyfikacja zawodników, którzy wygrali największą ilość etapów;
• biało-czerwona koszulka - klasyfikacja na najlepszego polskiego zawodnika.

[edytuj] Punkty do ProTour

Uczestnicy wyścigu, startujący w barwach zespołów UCI ProTeams (dwadzieścia najlepszych licencjonowanych zespołów świata), mają możliwość od 2005 roku zdobycia w Tour de Pologne punktów do klasyfikacji UCI ProTour. Są one przyznawane dziesięciu najlepszym zawodnikom w końcowej klasyfikacji generalnej oraz trzem najlepszym zawodnikom na poszczególnych etapach. Zawodnicy startujący w Zawodowych Ekipach Kontynentalnych (Professional Continental Teams) nie otrzymują punktów.

Punkty za klasyfikację generalną wyścigu:

Miejsce Punkty 1 50 2 40 3 35 4 30 5 25

Miejsce Punkty 6 20 7 15 8 10 9 5 10 2

Za zwycięstwa etapowe:

Miejsce Punkty 1 3 2 2 3 1

[edytuj] Triumfatorzy Tour de Pologne

[edytuj] Lista zwycięzców indywidualnej klasyfikacji generalnej

lp.	rok	etapy	km	zwycięzca			raport
				imię i nazwisko	kraj	ekipa
1	1928	8	1 491	Feliks Więcek	Polska	Bydgoski Klub Kolarski
2	1929	12	2 250	Józef Stefański	Polska	AKS Warszawa
***
3	1933	9	1 721	Jerzy Lipiński	Polska	Skoda Warszawa
***
4	1937	9	1 336	Bolesław Napierała	Polska	Polska II
***
5	1939	8	1 291	Bolesław Napierała	Polska	Syrena Warszawa
***
6	1947	4	606	Stanisław Grzelak	Polska	Tramwajarz Łódź
7	1948	11	1 963	Wacław Wójcik	Polska	Polska I
8	1949	12	1 994	Francesco Locatelli	Włochy	Włochy
***
9	1952	11	1 959	Wacław Wójcik	Polska	CWKS Warszawa
10	1953	13	2 311	Mieczysław Wilczewski	Polska	Unia Chorzów
11	1954	12	1 925	Marian Więckowski	Polska	CWKS Warszawa
12	1955	10	1 563	Marian Więckowski	Polska	CWKS Warszawa
13	1956	8	1 221	Marian Więckowski	Polska	CWKS Legia Warszawa
14	1957	11	1 968	Henryk Kowalski	Polska	Lechia Gdańsk
15	1958	11	2 038	Bogusław Fornalczyk	Polska	LZS Myszków
16	1959	11	1 621	Wiesław Podobas	Polska	CWKS Warszawa
17	1960	8	1 336	Roger Diercken	Belgia	Belgia
18	1961	8	1 329	Henryk Kowalski	Polska	Lechia Gdańsk
19	1962	8	1 278	Jan Kudra	Polska	Społem Łódź
20	1963	8	1 482	Stanisław Gazda	Polska	Start Bielsko
21	1964	10	1 394	Rajmund Zieliński	Polska	LZS Nowogard
22	1965	9	1 318	Józef Beker	Polska	LZS Mokrzeszów
23	1966	10	1 272	Józef Gawliczek	Polska	LZS II
24	1967	11	1 682	Andrzej Bławdzin	Polska	LZS Mazowsze
25	1968	12	1 757	Jan Kudra	Polska	Społem Łódź
26	1969	13	1 795	Wojciech Matusiak	Polska	Arkonia Szczecin
27	1970	12	1 611	Jan Stachura	Polska	Unia Oświęcim
28	1971	12	1 291	Stanisław Szozda	Polska	CWKS Legia Warszawa
29	1972	10	1 194	José Luis Viejo	Hiszpania	Hiszpania
30	1973	12	1 512	Lucjan Lis	Polska	Górnik Radzionków
31	1974	p+11	1 593	André Delcroix	Belgia	Belgia
32	1975	p+10	1 440	Tadeusz Mytnik	Polska	Flota Gdynia
33	1976	p+10	1 499	Janusz Kowalski	Polska	Polska
34	1977	p+10	1 460	Lechosław Michalak	Polska	Polska I
35	1978	p+11	1 415	Jan Brzeźny	Polska	Polska I
36	1979	p+9	1 335	Henryk Charucki	Polska	Metalowiec
37	1980	p+10	1 282	Czesław Lang	Polska	Polska I
38	1981	p+9	1 195	Jan Brzeźny	Polska	Polska I
39	1982	p+8	892	Andrzej Mierzejewski	Polska	Polska
40	1983	p+9	1 147	Tadeusz Krawczyk	Polska	Polska I
41	1984	p+9	1 219	Andrzej Mierzejewski	Polska	Polska
42	1985	p+10	1 224	Marek Leśniewski	Polska	Polska
43	1986	p+10	1 490	Marek Kulas	Polska	Polska
44	1987	p+8	1 162	Zbigniew Piątek	Polska	Polska
45	1988	p+7	1 016	Andrzej Mierzejewski	Polska	LZS I
46	1989	p+8	1 271	Marek Wrona	Polska	LZS Jelcz Oława
47	1990	9	1 207	Mieczysław Karłowicz	Polska	LZS Jelcz
48	1991	p+8	1 222	Dariusz Baranowski	Polska	OZKol Wałbrzych
49	1992	p+8	1 149	Dariusz Baranowski	Polska	Soia - Górnik
50	1993	p+12	1 794	Dariusz Baranowski	Polska	Pekaes Lang Rover Legia
51	1994	p+7	1 110	Maurizio Fondriest	Włochy	Lampre Panaria Animex
52	1995	p+7	1 254	Zbigniew Spruch	Polska	Lampre Panaria Animex
53	1996	8	1 346	Wiaczesław Dżawanian	Rosja	Roslotto ZG
54	1997	8	1 499	Rolf Jaermann	Szwajcaria	Casino - Géant
55	1998	8	1 434	Siergiej Iwanow	Rosja	TVM Farm Frites
56	1999	7	1 164	Tomasz Brożyna	Polska	Mróz	Tour de Pologne 1999
57	2000	7	1 171	Piotr Przydział	Polska	Mat Ceresit CCC	Tour de Pologne 2000
58	2001	8	1 249	Ondřej Sosenka	Czechy	CCC Mat	Tour de Pologne 2001
59	2002	8	1 273	Laurent Brochard	Francja	Jean Delatour	Tour de Pologne 2002
60	2003	8	1 233	Cezary Zamana	Polska	Action Nvidia Mróz	Tour de Pologne 2003
61	2004	8	1 264	Ondřej Sosenka	Czechy	Aqua & Sapone	Tour de Pologne 2004
62	2005	8	1 246	Kim Kirchen	Luksemburg	Fassa Bortolo	Tour de Pologne 2005
63	2006	7	1 221	Stefan Schumacher	Niemcy	Gerolsteiner	Tour de Pologne 2006

p - prolog

[edytuj] Lista zwycięzców pozostałych klasyfikacji ¹

lp.	rok	klasyfikacja górska	klasyfikacja aktywnych (sprints)	klasyfikacja punktowa	klasyfikacja drużynowa
1	1928	—	—	—	AKS Warszawa
2	1929	—	—	—	AKS Warszawa
3	1933	—	—	—	Jur Warszawa
4	1937	—	—	—	Polska I
5	1939	—	—	—	—
6	1947	—	—	—	Ruch Chorzów
7	1948	—	—	—	Polska I
8	1949	—	—	—	Rumunia
9	1952	—	—	—	CWKS I
10	1953	—	—	—	—
11	1954	—	—	—	CWKS I
12	1955	—	—	—	CWKS I
13	1956	—	—	—	CWKS I
14	1957	—	—	—	Federacja Gwardia
15	1958	—	—	Constant Goossens  Belgia	—
16	1959	—	—	—	—
17	1960	—	—	—	ZSRR
18	1961	—	—	—	LZS I
19	1962	—	—	—	LZS I
20	1963	Jan Kudra  Polska	Rajmund Zieliński  Polska	—	—
21	1964	—	—	—	LZS I
22	1965	—	—	—	Start I
23	1966	Józef Gawliczek  Polska	—	Bernard Patzig  NRD	LZS II
24	1967	Józef Mikołajczyk  Polska	—	Andrzej Bławdzin  Polska	LZS Zieloni
25	1968	—	—	—	Polska I
26	1969	—	Jan Magiera  Polska	Zygmunt Hanusik  Polska	Polska II
27	1970	Jurij Połupanow  ZSRR	—	Henryk Woźniak  Polska	—
28	1971	Ryszard Szurkowski  Polska	—	Ryszard Szurkowski  Polska	Katowice
29	1972	José Luis Viejo  Hiszpania	—	José Luis Viejo  Hiszpania	—
30	1973	—	—	Ryszard Szurkowski  Polska	—
31	1974	Ryszard Szurkowski  Polska	—	Ryszard Szurkowski  Polska	—
32	1975	Miroslav Sykora  Czechosłowacja	—	—	Polska I
33	1976	—	—	—	Polska
34	1977	—	—	—	NRD
35	1978	Jan Brzeźny  Polska	—	—	Polska I
36	1979	Jan Krawczyk  Polska	—	Ryszard Szurkowski  Polska	Chemik
37	1980	—	—	Lechosław Michalak  Polska	—
38	1981	Roman Cieślak  Polska	—	Tadeusz Krawczyk  Polska	Polska I
39	1982	—	—	Mathias Kittel  NRD	Polska
40	1983	Lechosław Michalak  Polska	—	Witold Mokiejewski  Polska	Polska I
41	1984	Janusz Bieniek  Polska	—	Marek Leśniewski  Polska	Polska
42	1985	Marek Leśniewski  Polska	—	Marek Leśniewski  Polska	Polska
43	1986	Jan Skowronek  Polska	—	Mirosław Uryga  Polska	Polska
44	1987	Andrzej Dulas  Polska	—	Czesław Łukaszewicz  Polska	Gwardia Katowice
45	1988	Siergiej Uszakow  ZSRR	—	Dżamolin Abdużaparow  ZSRR	Legia I
46	1989	—	—	Sławomir Krawczyk  Polska	Legia
47	1990	Piotr Korab  Polska	—	Mieczysław Karłowicz  Polska	Korona Wimar Kielce
48	1991	—	—	Władimir Perelaznyj  Polska	Wasowski Korona Kielce
49	1992	Dariusz Baranowski  Polska	—	Igor Pastaukhowicz  Białoruś	Litwa
50	1993	Piotr Chmielewski  Polska	Remigius Lupeikis  Litwa	Zbigniew Spruch  Polska	Litwa
51	1994	Quinto Rodrigues  Portugalia	Maurizio Fondriest  Włochy	Kaspers Ozers  Łotwa	Lampre Animex
52	1995	Mariano Piccoli  Włochy	Mariano Piccoli  Włochy	Zbigniew Spruch  Polska	DEK Meble Joko Romar
53	1996	Raimondas Rumsas  Litwa	Wiaczesław Dżawanian  Rosja	Wiaczesław Dżawanian  Rosja	Roslotto - ZG Mobili
54	1997	Oscar Pellicioli  Włochy	Jacek Mickiewicz  Polska	Markus Zberg  Szwajcaria	Mróz
55	1998	Andrzej Sypytkowski  Polska	—	Zbigniew Spruch  Polska	Mróz
56	1999	Piotr Przydział  Polska	Piotr Przydział  Polska	Piotr Wadecki  Polska	Mróz
57	2000	Luca Belluomini  Włochy	Marcin Gębka  Polska	Siergiej Iwanow  Rosja	Mat Ceresit CCC
58	2001	Ruggero Marzoli  Włochy	Marcin Gębka  Polska	Jens Voigt  Niemcy	CCC Mat
59	2002	Cezary Zamana  Polska	Kazimierz Stafiej  Polska	Marek Rutkiewicz  Polska	CCC - Polsat
60	2003	Nuno Ribeiro  Portugalia	Kazimierz Stafiej  Polska	Yon Bru  Hiszpania	L.A. Pecol
61	2004	Przemysław Niemiec  Polska	Bogdan Bondariew  Ukraina	Allan Davis  Australia	Milaneza Maia
62	2005	Bartosz Huzarski  Polska	Robert Förster  Niemcy	Kim Kirchen  Luksemburg	Rabobank
63	2006	Bartosz Huzarski  Polska	Marcin Osiński  Polska	Wouter Weylandt  Belgia	Crèdit Agricole

¹  Puste pola oznaczają, że klasyfikacji prawdopodobnie nie prowadzono

[edytuj] Rekordy

[edytuj] Wygrane wyścigi:

Trzech kolarzy wygrało Tour de Pologne 3-krotnie:

Marian Więckowski	1954, 1955 i 1956
Andrzej Mierzejewski	1982, 1984 i 1988
Dariusz Baranowski	1991, 1992 i 1993

Po 2 razy triumfowali:

Bolesław Napierała	1937 i 1939
Wacław Wójcik	1948 i 1952
Henryk Kowalski	1957 i 1961
Jan Kudra	1962 i 1968
Jan Brzeźny	1978 i 1981
Ondřej Sosenka	2001 i 2004

[edytuj] Wygrane etapy:

15	Ryszard Szurkowski
12	Wacław Wrzesiński
10	Zbigniew Spruch
9	Stanisław Królak
8	Jaan Kirsipuu, Stanisław Szozda, Stanisław Wasilewski, Adam Wiśniewski, Wacław Wójcik
7	Jan Jankiewicz, Lechosław Michalak, Tadeusz Mytnik, Janusz Paradowski, Rajmund Zieliński

[edytuj] Etapy w koszulce lidera:

20	Marian Więckowski (w 3 wyścigach, w latach 1954–56)
16	Wacław Wójcik (3, 1948–53)
15	Bolesław Napierała (2, 1937–39), Marek Leśniewski (3, 1984–87), Zbigniew Spruch (4, 1989–98)
14	Tadeusz Mytnik (4, 1972–80), Lechosław Michalak (2, 1977–79), Andrzej Mierzejewski (4, 1982–88)

Cały wyścig w koszulce lidera przejechali Józef Stefański (1929) i Bolesław Napierała (1937).

[edytuj] Wybrane źródła

1. Tuszyński Bogdan, 70 lat Tour de Pologne, Krajowa Agencja Promocyjna, Warszawa 1999
2. http://langteam.bikeworld.pl/tour/
3. http://www.memoire-du-cyclisme.net
4. http://www.kolarstwo-szosowe.gda.pl/komentarze.html
5. http://szosa.rowery.org
6. http://www.kolarstwo.org.pl/index.php
7. http://www.tdp.pro-cycling.org
8. http://www.pzkol.pl/main.shtml
9. http://www.sportowefakty.pl/index.php?dysc_id=10&k1_id=200
10. http://sport.interia.pl/inne/kolarstwo
11. http://sport.gazeta.pl/kolarstwo/0,0.html
12. http://sport.wp.pl/kategoria.html?kat=1853&katn=TourdePologne

[edytuj] Zobacz też

• Kolarstwo szosowe, ProTour

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Strona oficjalna Tour de Pologne
• Dział o TdP w portalu pro-cycling.org