Gujana
Z Wikipedii
Gujana (Guyana) Kooperacyjna Republika Gujany (Co-operative Republic of Guyana) – państwo w Ameryce Południowej, nad Oceanem Atlantyckim, posiadające na północnym zachodzie granicę z Wenezuelą (743 km), na południowym zachodzie i południu z Brazylią (1.119 km), a na wschodzie z Surinamem (600 km). Kształt granicy Gujany z Wenezuelą i Surinamem jest podważany przez obydwa te państwa.
|
|||||
| Dewiza: One People, One Nation, One Destiny | |||||
 |
|||||
| Język urzędowy | angielski | ||||
| Stolica | Georgetown | ||||
| Ustrój polityczny | republika | ||||
| Głowa państwa |
prezydent Bharrat Jagdeo |
||||
| Szef administracji |
premier Samuel Hinds |
||||
| Powierzchnia - całkowita - wód śródląd. |
81. 214 970 km² 8,4% |
||||
| Liczba ludności - ogółem (2003) - gęstość zalud. |
161. 702 100 3,2/km² |
||||
| Uzyskanie niepodległości | od Wielkiej Brytanii 26 maja 1966 |
||||
| Waluta | dolar gujański (GYD) | ||||
| Strefa czasowa | UTC -4 | ||||
| Hymn państwowy | Dear Land of Guyana, of Rivers and Palms | ||||
| Domena internetowa | .gy | ||||
| Kod samochodowy | GUY | ||||
| Kod telefoniczny | +592 | ||||
|
|
|||||
Spis treści |
[edytuj] Geografia
W Gujanie można wyróżnić 3 regiony geograficzne różniące się ukształtowaniem terenu. Najwyższa część kraju leży na obszarze Wyżyny Gujańskiej porozcinanej na osobne masywy wieloma dolinami rzek. W jednym z łańcuchów górskich, na połączeniu granic z Wenezuelą i Brazylią, znajduje się najwyższy szczyt kraju Roraima (2810 m n.p.m.).
Wyżyna obniżając się w kierunku oceanu tworzy równinne i pagórkowate tereny porośnięte lasami równikowymi, a wzdłuż rzek, galeriowymi. Lasy zajmują powierzchnię około 80% kraju. Dobrze rozwinięta sieć rzek, z których największa to Essequibo, tworzy na tym obszarze, jak również na wyżynach, liczne wodospady.
Nad oceanem rozciąga się pas płaskich, błotnistych nizin, sięgających od 8 do 65 km w głąb lądu. Wybrzeże porastają lasy namorzynowe. Część terenów stanowią depresje zabezpieczone systemem kanałów i tam.
Gujanę charakteryzuje klimat równikowy z wysoką temperaturą powietrza przez cały rok. Temperatura na wybrzeżu waha się od 20 do 26,8°C, a w głebi kraju od 18 do 39°C. Klimat wybrzeża łagodzony jest przez północnowschodnie wiatry.
Opady występują sezonowo w okresie maj-czerwiec oraz grudzień-styczeń. Średnia roczna suma opadów waha się od 1200 mm na wyżynie do 3000 mm na wybrzeżu.
[edytuj] Historia
Wybrzeża Ameryki Południowej współczesnej Gujany Europejczycy odkryli i zaczęli eksplorować na początku XVI wieku. Zamieszkiwali tu wówczas Indianie południowoamerykańscy z plemion Arawaków. Utworzenie kolonii brytyjskiej - Gujany Brytyjskiej datuje się na 1831; graniczyła z Gujaną Holenderską (dziś Surinam), a nieco dalej na południowy wschód znajdowała kolonia francuska - Gujana Francuska, do dziś pozostająca terytorium zamorskim tej europejskiej metropolii. Brytyjczycy przyznali niepodległość Gujanie w 1966, a cztery lata później stała się ona republiką.
[edytuj] Ustrój polityczny
Suwerenna republika w ramach Wspólnoty Narodów. Zgodnie z konstytucją z 6 października 1980 (znowelizowaną w 2003) głową państwa jest prezydent desygnowany przez zwycięską partię w wyborach parlamentarnych. Kandydaci na prezydenta muszą zostać zaprezentowani przed wyborami przez każdą ze startujących partii. Prezydent mianuje premiera, który jest zarazem I wiceprezydentem.
W jednoizbowym Zgromadzeniu Narodowym zasiada 65 deputowanych, z których 40 jest wybieranych w systemie proporcjonalnym na poziomie krajowym, a 25 na poziomie regionów tzn. kązdy z regionów wybiera przydzieloną mu ilość miejsc w parlamencie. Kadencja zgromadzenia trwa 5 lat.
Gujana jest podzielona na 10 ponumerowanych regionów:
- 1. Barima/Waini (2 miejsca w parlamencie)
- 2. Pomeroon/Supenaam (2 miejsca)
- 3. Essequibo Islands/West Demerara (3 miejsca)
- 4. Demerara/Mahaica (7 miejsc)
- 5. Mahaica/Berbice (2 miejsca)
- 6. East Berbice/Corentyne (3 miejsca)
- 7. Cuyuni/Mazaruni (2 miejsca)
- 8. Potaro/Runi (1 miejsce)
- 9. Upper Takatu/Upper Esseqiubo (1 miejsce)
- 10.Upper Demerara/Berbice (2 miejsca)
Każdy z regionów jest administrowany przez Regionalną Radę Demokratyczną z prezesem na czele. Dodatkowo na lokalnym szczeblu działają Sąsiedzkie Rady Demokratyczne.
[edytuj] Kultura
| Data | Polska nazwa | Oryginalna nazwa |
| 1 stycznia | Nowy Rok | New Year’s Day |
| ruchome | Eid-ul Adha | Eid-ul Adha |
| 23 lutego | Dzień Republiki | Republic Day |
| ruchome | Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny |
Good Friday, Easter Monday |
| ruchome | Święto Wiosny | Phagwah (Holi) |
| 1 maja | Święto Pracy | Labour Day/May Day |
| ruchome | Urodziny Proroka | Youman Nabi |
| 1 poniedziałek lipca | Święto Caricom | Caricom Day |
| 1 sierpnia | Dzień Wyzwolenia | Emancipation Day |
| ruchome | Święto Światła | Diwali |
| 25 grudnia | Boże Narodzenie | Christmas |
| 26 grudnia | 2.dzień Bożego Narodzenia | Boxing Day |
[edytuj] Gospodarka
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
Argentyna • Brazylia • Boliwia • Chile • Ekwador • Gujana • Kolumbia • Paragwaj • Peru • Surinam • Urugwaj • Wenezuela
Terytoria autonomiczne i zależne: Gujana Francuska • Falklandy (Malwiny)
|
Europa Ameryka Północna Ameryka Południowa |
Afryka Azja |
|
Australia i Oceania Członkostwo zawieszone Dawne państwa członkowskie |
|
