Brunei
Z Wikipedii
Brunei, Państwo Brunei Darussalam – państwo położone w Południowo-Wschodniej Azji, na północnym wybrzeżu wyspy Borneo. Brunei graniczy z Malezją. Ma dostęp do morza Południowochińskiego.
| برني دارالسل | |||||
|
|||||
| Dewiza: (mal.) Brunei Darussalam (Brunei - Dom Pokoju) |
|||||
 |
|||||
| Język urzędowy | malajski | ||||
| Stolica | Bandar Seri Begawan | ||||
| Ustrój polityczny | monarchia absolutna | ||||
| Głowa państwa | sułtan Hassanal Bolkiah | ||||
| Szef rządu | sułtan Hassanal Bolkiah | ||||
| Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
162. na świecie 5 770 km² 8,6% |
||||
| Liczba ludności • całkowita (2005) • gęstość zaludnienia |
174. na świecie 372 361 64 osób/km² |
||||
| Niepodległość | od Wielkiej Brytanii 1 stycznia 1984 |
||||
| Jednostka monetarna | dolar brunejski (BND) | ||||
| Strefa czasowa | UTC +8 | ||||
| Hymn państwowy | Ya Allah lanjutkan la usia Duli tuanku | ||||
| Kod ISO 3166 | BN | ||||
| Domena internetowa | .bn | ||||
| Kod samochodowy | BRU | ||||
| Kod telefoniczny | +673 | ||||
 |
|||||
Spis treści |
[edytuj] Ludność
[edytuj] Grupy etniczne
64% Malajowie, 20% Chińczycy, 6% ludność rdzenna
[edytuj] Religie
- Islam (63%)
- Buddyzm (14%)
- Chrześcijaństwo (8%)
- Animizm (15%)
[edytuj] Ustrój polityczny
Brunei to monarchia konstytucyjna (sułtanat). Obowiązuje konstytucja z 29 września 1959 (znowelizowana w 1971). Najważniejszą osobą w państwie jest sułtan, który jest jednocześnie głową państwa i szefem rządu (obecnie jest nim Hassanal Bolkiah od 6 października 1967). Ma on władzę ustawodawczą i wykonawczą. Pomaga mu grono doradców. Jedyną legalną partią jest Zjednoczona Partia Narodowa Brunei (BNUP). Brunei należy do organizacji: APEC, NAM, ONZ, UNTAC, WHO.
[edytuj] Geografia
Państwo jest podzielone na dwie części w północnej wyspy Borneo. Jest to teren nizinny o charakterze płaskiej równiny. Tylko na południu rozciągają się góry, gdzie usytuowany jest najwyższy szczyt kraju Pagonprick (1850 m). Na wschodnim wybrzeżu rozciągają się bagna, reszta wybrzeża jest płaszczysta. W Brunei występuje wiele krótkich rzek. Klimat kraju jest równikowy, wilgotny. Od listopada do marca występują duże opady deszczu. 75% powierzchni Brunei zajmują lasy równikowe. Na wybrzeżu występują zarośla mangrowe. W kraju występuje wiele gatunków małp i ptaków.
[edytuj] Najdłuższe rzeki
- Belait
- Tutong
- Brunei
- Kedayan
- Bakulong
- Teraja
- Peradayan
[edytuj] Największe jezioro
- Marimbun
[edytuj] Najwyższe wzniesienia
- Pagonprick (1 850 m)
[edytuj] Największe miasta
- Seria
- Kuala
- Belait
- Muara
- Lumut
- Bangar
- Tutong
- Labu
[edytuj] Port lotniczy
- Muara
[edytuj] Warto zobaczyć
- Bandar Seri Begawan (meczet, pałac sułtana)
- Marimbun (jezioro)
- Kuala Belait
- Peradayan
- Kampung Ayer
[edytuj] Podział administracyjny
Brunei jest podzielone na 4 dystrykty (daerah).
[edytuj] Historia
Podstawowe informacje o historii i odsyłacz do artykuły o historii kraju
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
[edytuj] Gospodarka
Dzienne dochody Brunei z transakcji naftowych i operacji finansowych wynoszą 10 mln dolarów. Przy rocznym dochodzie 14 000 USD na jednego mieszkańca Brunei jest najbogatszym państwem Azji Południowo-Wschodniej.
[edytuj] Przemysł
- Petrochemiczny (98% wpływów eksportowych)
- Lekki
- Drzewny
- Chemiczny (kauczuk)
[edytuj] Rolnictwo
- Uprawa ryżu
- Uprawa manioku
- Uprawa pieprzu
- Hodowla
- Rybołówstwo
[edytuj] Demografia
| (2005) | |
| Liczba ludności | 372 361 |
| Ludność według wieku (%) | |
| 0 - 14 lat | 28,6 |
| 15 - 64 lat | 68,4 |
| ponad 64 lata | 3 |
| Wiek (mediana) | |
| W całej populacji | 27,04 lat |
| Mężczyzn | 27,63 lat |
| Kobiet | 26,4 lat |
| Przyrost naturalny | 1,9% |
| Współczynnik urodzeń | 19,01 urodzeń/1000 mieszkańców |
| Współczynnik zgonów | 3,42 zgonów/1000 mieszkańców |
| Współczynnik migracji | 3,45 migrantów/1000 mieszkańców |
| Ludność według płci | |
| przy narodzeniu | 1,06 mężczyzn/kobiet |
| poniżej 15 lat | 1,04 mężczyzn/kobiet |
| 15 - 64 lat | 1,13 mężczyzn/kobiet |
| powyżej 64 lat | 0,9 mężczyzn/kobiet |
| Umieralność noworodków | |
| W całej populacji | 12,61 śmiertelnych/1000 żywych |
| płci męskiej | 15,93 śmiertelnych/1000 żywych |
| płci żeńskiej | 9,1 śmiertelnych/1000 żywych |
| Oczekiwana długość życia | |
| W całej populacji | 74,8 lat |
| Mężczyzn | 72,36 lat |
| Kobiet | 77,36 lat |
| Rozrodczość | 2,3 urodzeń/kobietę |
Afganistan • Armenia • Arabia Saudyjska • Azerbejdżan • Bahrajn • Bangladesz • Bhutan • Birma • Brunei • Chiny • Cypr • Filipiny • Gruzja • Indie • Indonezja • Irak • Iran • Izrael • Japonia • Jemen • Jordania • Kambodża • Katar • Kazachstan • Kirgistan • Korea Południowa • Korea Północna • Kuwejt • Laos • Liban • Malediwy • Malezja • Mongolia • Nepal • Oman • Pakistan • Rosja • Singapur • Sri Lanka • Syria • Tadżykistan • Tajlandia • Tajwan • Timor Wschodni • Turcja • Turkmenistan • Uzbekistan • Wietnam • Zjednoczone Emiraty Arabskie
Terytoria zależne i autonomiczne : Cypr Północny • Czeczenia • Palestyna (Autonomia Palestyńska) • Górski Karabach • Hongkong • Makau • Osetia Południowa
